'Quái chim' trèo tường thoăn thoắt, cả thế giới ra sức bảo tồn

Đây là thành viên duy nhất còn tồn tại của cả chi Tichodroma và họ Tichodromidae thuộc bộ sẽ. Chúng luôn nằm trong danh sách được bảo vệ nghiêm ngặt trên khắp thế giới.

01/05/2025 20:03

Chim trèo tường (Tichodroma muraria), thuộc họ chim trèo tường (Tichodromidae), nằm trong bộ Sẻ (Passeriformes). Từ Tichodromidae có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là chạy trên tường, cũng đúng như cách di chuyển kiếm thức ăn của nó là bám và trèo dọc theo các thành núi đá.

Tên gọi loài chim trèo tường (Wallcreeper) bắt nguồn từ kỹ năng bám trên những bức tường, vách đá dựng đứng rất điêu luyện bằng đôi chân với những móng cong và nhọn của loài chim kỳ lạ này. Ban đầu, người ta nhầm nó với họ chim trèo cây như gõ kiến nhưng kỳ thực chúng là thành viên duy nhất còn tồn tại của cả chi Tichodroma và họ Tichodromidae.

Loài chim này dài khoảng 17cm khi trưởng thành nặng từ 17 - 19g, có ngoại hình khá bắt mắt với đầu và thân trên màu sáng, hai bên cánh có vệt đỏ, các lông bay có đốm trắng. Dường như chỉ có thể nhìn thấy chúng trong hai trạng thái, một là đang bay, hai là đang trèo tường.

Chim leo tường có tính lãnh thổ, và các cặp chim bảo vệ lãnh thổ sinh sản của chúng một cách mạnh mẽ trong suốt mùa hè. Vào mùa đông, chim leo tường sống đơn độc, với con đực và con cái bảo vệ lãnh thổ kiếm ăn riêng lẻ. Chim leo tường có thể di chuyển một số khoảng cách từ nơi đậu đến lãnh thổ kiếm ăn.

Mặc dù hầu như im lặng, cả chim leo tường đực và cái đều hót, chim mái thường chỉ hót khi bảo vệ lãnh thổ kiếm ăn vào mùa đông. Bài hát là tiếng huýt sáo cao vút, kéo dài, với các nốt nhạc xen kẽ lên xuống. Trong mùa sinh sản, chim trống hót khi đậu hoặc leo trèo.

Chim trèo tường cái xây tổ hình chén bằng cỏ và rêu, ẩn sâu trong khe đá, lỗ hoặc hang động. Tổ được lót bằng vật liệu mềm hơn, thường bao gồm lông vũ hoặc len, và thường có hai lối vào. Chim mái thường đẻ 4–5 trứng, những quả trứng màu trắng dài 21 mm và được đánh dấu bằng một số ít đốm đen hoặc nâu đỏ. Sau khi đẻ hết lứa, chim mái ấp trứng trong 19–20 ngày, cho đến khi trứng nở.

Môi trường cheo leo đặc biệt giúp chúng duy trì tốt loài của mình qua năm tháng. Hầu như chúng chỉ sống ở các vách núi, tuy nhiên vẫn có một số cá thể vì tránh đông mà tìm đến nhà cao tầng trong khu dân cư. Người ta ghi nhận chúng xuất hiện và ở lại lâu dài tại các thành phố của nước Anh, Pháp, Hà Lan v.v..

Bằng vẻ đẹp sặc sở và khả năng leo trèo độc lạ, chúng rất nổi tiếng ở các nước Châu Âu. Tại đó, chúng được bảo vệ rất nghiêm ngặt, mặc dù vậy vẫn có các trường hợp được nuôi làm cảnh do chúng chủ động tìm đến sinh sản trong các tòa nhà.