Nguy cơ tái phát đột quỵ do rung nhĩ ở mức đáng báo động

Hiểu biết đúng về rung nhĩ và nguy cơ đột quỵ tái phát giúp mỗi chúng ta chủ động hơn trong phòng ngừa cho bản thân và gia đình.

26/05/2025 12:11

Rung nhĩ, một rối loạn nhịp tim phổ biến, từ lâu đã được biết đến là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ.

Tuy nhiên, một nghiên cứu quy mô lớn mới đây được công bố trên tạp chí y khoa uy tín JAMA Neurology đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một thực tế đáng lo ngại: Nguy cơ tái phát đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ vẫn còn rất cao, ngay cả khi họ đã được điều trị dự phòng bằng thuốc chống đông.

Những con số biết nói từ những nghiên cứu mới nhất

Phân tích tổng hợp từ 23 nghiên cứu với sự tham gia của hơn 78.000 bệnh nhân đã hé lộ những con số đáng suy ngẫm:

Nguy cơ tái phát đột quỵ thiếu máu cục bộ hàng năm ở bệnh nhân rung nhĩ sau đột quỵ lần đầu là 3,75%.

Đáng chú ý, ở những bệnh nhân đã sử dụng thuốc chống đông (OAC) theo phác đồ nhưng không may vẫn trải qua một cơn đột quỵ, con số này tăng vọt lên 7,20% mỗi năm.

Điều này đồng nghĩa với việc, ngay cả trong bối cảnh y học hiện đại với tỷ lệ bệnh nhân được tiếp cận thuốc chống đông dự phòng thứ phát lên đến 92%, cứ 6 bệnh nhân rung nhĩ đã từng đột quỵ, có thể có 1 người tái phát trong vòng 5 năm – một tỷ lệ thực sự đáng báo động.

Bên cạnh đó, nguy cơ xuất huyết nội sọ cũng là một rủi ro tiềm ẩn, với tỷ lệ chung là 0,58%/năm và tăng lên 1,40%/năm ở nhóm đã dùng OAC mà vẫn tái phát đột quỵ.

Thách thức trong công cuộc chống đột quỵ tái phát

Những phát hiện này có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Chúng cho thấy, cuộc chiến chống lại đột quỵ tái phát ở người bệnh rung nhĩ vẫn còn nhiều gian nan. Dù đã có những tiến bộ vượt bậc trong điều trị dự phòng, nguy cơ tiềm ẩn vẫn hiện hữu, đòi hỏi sự cảnh giác cao độ từ cả giới y khoa và cộng đồng.

Thực tế này đặt ra nhu cầu cấp thiết về việc tìm hiểu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh của đột quỵ tái phát, ngay cả khi đã dùng thuốc. Đồng thời, cần cá thể hóa hơn nữa trong việc phân tầng nguy cơ cho từng bệnh nhân, quan trọng nhất là phát triển các phương pháp điều trị mới, hiệu quả hơn sau cơn đột quỵ đầu tiên liên quan đến rung nhĩ.

PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ thăm khám cho bệnh nhân.

Trước thực trạng này, PGS.TS. Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đưa ra những lời khuyên quan trọng dành cho người bệnh rung nhĩ đã từng bị đột quỵ và cộng đồng:

Đối với người bệnh đã từng bị đột quỵ do rung nhĩ, PGS.TS. Mai Duy Tôn nhấn mạnh: 'Việc sử dụng thuốc chống đông theo đúng chỉ định của bác sĩ là yếu tố sống còn. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý ngưng thuốc, thay đổi liều lượng hay dùng theo đơn thuốc của người khác.

Ngoài ra, tái khám là cơ hội để bác sĩ theo dõi sát tình trạng sức khỏe, đánh giá lại nguy cơ, hiệu quả của thuốc và kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết. Đừng bỏ lỡ các lịch hẹn quan trọng này.

Cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, thừa cân - béo phì là những 'đồng phạm' làm tăng nguy cơ đột quỵ. Việc kiểm soát tốt các bệnh lý này sẽ góp phần giảm thiểu đáng kể rủi ro.

Hãy nói không với thuốc lá, hạn chế tối đa rượu bia. Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu rau xanh, trái cây và tăng cường vận động thể lực phù hợp với tình trạng sức khỏe. Đây là nền tảng vững chắc cho một trái tim và bộ não khỏe mạnh'.

Đối với cộng đồng, PGS.TS. Mai Duy Tôn kêu gọi:

Nâng cao nhận thức và chia sẻ thông tin: Hiểu biết đúng về rung nhĩ và nguy cơ đột quỵ tái phát giúp mỗi chúng ta chủ động hơn trong phòng ngừa cho bản thân, gia đình. Hãy lan tỏa những thông tin y khoa chính thống.

Quan tâm, động viên người thân: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh rung nhĩ, đặc biệt là đã từng đột quỵ, sự quan tâm, nhắc nhở về việc tuân thủ điều trị và tái khám của người thân là vô cùng quý giá.

Đột quỵ tái phát là một gánh nặng lớn, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ nếu có kiến thức đúng và hành động kịp thời. Hãy cùng chung tay bảo vệ sức khỏe tim mạch, não bộ cho bản thân, gia đình và cộng đồng.

Ghi nhớ dấu hiệu đột quỵ (F.A.S.T) và hành động khẩn cấp: 'Méo mặt (Face), Yếu tay chân (Arm), Rối loạn ngôn ngữ (Speech). Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào, cần hành động ngay (Time) – gọi cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ gần nhất trong thời gian vàng'.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống