Alex Song, thần đồng 6 lần thi IMO, 5 HCV, ai qua được?

Zhuo Qun (Alex) Song là thí sinh duy nhất trong lịch sử từng 6 lần tham dự Olympic Toán học Quốc tế (IMO), giành 5 Huy chương Vàng, trong đó có điểm tuyệt đối.

01/06/2025 20:00

Thế giới Olympic Toán học Quốc tế (IMO) đã chứng kiến nhiều tài năng, nhưng Zhuo Qun Song, thường được biết đến với tên Alex Song, là một hiện tượng đặc biệt.

Zhuo Qun (Alex) Song là thí sinh duy nhất trong lịch sử từng 6 lần tham dự Olympic Toán học Quốc tế (IMO), giành 5 Huy chương Vàng (HCV), 1 Huy chương Đồng (HCĐ), trong đó có một HCV với điểm tuyệt đối. Đây là một hành trình phi thường của thiên tài toán học Canada gốc Hoa, được hun đúc từ đam mê và sự rèn luyện bài bản.

Zhuo Qun (Alex) Song là thí sinh duy nhất trong lịch sử từng 6 lần tham dự Olympic Toán học Quốc tế (IMO), giành 5 Huy chương Vàng.

Lần đầu tiên Alex Song xuất hiện tại IMO là vào năm 2010. Khi đó, anh mới 13 tuổi, đang là học sinh lớp 7 tại Trường Trung học Trung tâm Waterloo (Canada). Việc một cậu bé ở độ tuổi ấy được chọn vào đội tuyển quốc gia đã là một kỳ tích, nhưng Alex còn xuất sắc giành được huy chương đồng – một kết quả vượt xa kỳ vọng. Anh cũng trở thành người trẻ nhất trong đội hình Canada từng bước lên bục nhận huy chương IMO.

Từ năm 2011 đến 2015, Alex Song liên tục góp mặt trong đội tuyển Canada với thành tích tăng dần đầy ấn tượng: bốn huy chương vàng liên tiếp từ năm 2011 đến 2014. Đỉnh cao trong sự nghiệp IMO của Alex là vào năm 2015, khi anh không chỉ giành huy chương vàng thứ năm mà còn đạt điểm tuyệt đối 42/42 tại kỳ thi tổ chức ở Chiang Mai (Thái Lan). Năm đó, Alex Song là thí sinh duy nhất trong số các đại diện từ hơn 100 quốc gia tham dự làm đúng cả sáu bài thi – một cột mốc hiếm có trong lịch sử IMO.

Zhuo Qun (Alex) Song nhận HCV tại IMO 2015.

Tính tổng cộng sau sáu lần dự thi, Alex Song đã mang về cho mình một bộ sưu tập huy chương đáng nể: 5 HCV và 1 HCĐ – một thành tích mà cho đến nay vẫn chưa ai sánh kịp tại đấu trường IMO.

Cùng với IMO, Alex cũng thể hiện sự xuất sắc vượt trội tại các kỳ thi toán học khu vực và quốc tế khác. Năm 2012, Alex đã giành điểm tuyệt đối tại kỳ thi Toán Bắc Mỹ (NAMO). Năm 2014, cùng đội tuyển Canada, Alex Song đã vô địch kỳ thi Toán học Balkan dành cho học sinh phổ thông (BMO). Anh cũng từng nhiều lần được vinh danh là 'Putnam Fellow' – danh hiệu cao quý trao cho top 5 sinh viên có điểm cao nhất kỳ thi Toán học William Lowell Putnam, một cuộc thi danh tiếng dành cho sinh viên đại học tại Mỹ và Canada.

Alex Song sinh năm 1997 tại Thiên Tân, Trung Quốc. Năm 2002, khi Alex lên 5 tuổi, gia đình anh di cư sang Canada và định cư tại Waterloo, Ontario.

Niềm đam mê toán học của Alex nảy nở từ rất sớm. Zhuo Qun Song bắt đầu tham gia các cuộc thi toán ngay từ khi còn học Lớp 1. Việc tham gia Cuộc thi Pythagoras (dành cho học sinh lớp 6) sau đó càng khơi dậy mạnh mẽ niềm yêu thích của anh đối với các đấu trường toán học.

Với sự hướng dẫn tận tình của một giáo viên đã giúp anh khám phá ra năng khiếu đặc biệt với toán học sáng tạo, Zhuo Qun Song đã mạnh dạn thử sức ở nhiều cuộc thi với cấp độ ngày càng cao. Ngay từ khi mới học Lớp 4, anh đã tham gia COMC (Thử thách Toán học Mở của Canada) và AMC-10 (Cuộc thi Toán học Hoa Kỳ).

Cũng trong năm học Lớp 4, sau khi tham gia USAMO (Olympic Toán học Hoa Kỳ), Zhuo Qun Song bắt đầu say mê các bài toán dạng Olympic. Zhuo Qun Song ngày càng bị cuốn hút bởi việc giải những bài toán hóc búa nhưng đầy thú vị, thử thách tư duy.

Năm Lớp 7, Trong lịch sử 63 kì thi IMO (Olympic Toán học Quốc tế) có rất nhiều thí sinh đạt huy chương vàng. Tuy nhiên, đến nay (2022) chỉ có 7 người đạt từ 4 HCV trở lên, trong đó dẫn đầu là Zhuo Qun (Alex) Song của Canada với 5 HCV. tham dự Trại đông CMS 2010. Đây là một trại huấn luyện chuyên sâu nhằm chọn ra 6 thành viên ưu tú nhất cho Đội tuyển IMO của Canada từ 12 ứng cử viên hàng đầu. Alex vô cùng yêu thích kỳ trại huấn luyện đầu tiên này, bởi đó là lần đầu tiên anh được chuyên tâm học toán, đắm mình trong các bài giảng và thảo luận cùng những người bạn chung đam mê trong một khoảng thời gian dài.

Trên hành trình chuẩn bị cho kỳ thi IMO đầu tiên, Zhuo Qun Song đã xuất sắc giành giải Khuyến khích tại APMO (Olympic Toán học Châu Á - Thái Bình Dương) và giải Nhất tại CMO (Olympic Toán học Canada).

Một bước ngoặt quan trọng trong hành trình học vấn của Alex là vào năm 2009. Khi mới 12 tuổi, cậu được gia đình đưa sang Mỹ theo học tại Phillips Exeter Academy, một trong những trường tư thục nổi tiếng và có học phí đắt đỏ nhất thế giới (khoảng 50.000 USD một năm vào thời điểm đó). Tại đây, anh có cơ hội được học tập dưới sự dẫn dắt của những nhà giáo dục hàng đầu, trong đó có Zuming Feng, một huấn luyện viên IMO kỳ cựu và là người đứng đầu Ban Toán của trường.

Song song với IMO, Alex cũng thể hiện xuất sắc tại các kỳ thi toán học khu vực và quốc tế khác. Năm 2012, cậu giành điểm tuyệt đối tại kỳ thi Toán Bắc Mỹ (NAMO). Năm 2014, cùng đội tuyển Canada, Song vô địch kỳ thi Toán học Balkan dành cho học sinh phổ thông (BMO). Cậu từng nhiều lần là 'Putnam Fellow' – danh hiệu trao cho top 5 sinh viên có điểm cao nhất kỳ thi Putnam danh tiếng tại Mỹ.

Sau khi tốt nghiệp trường nội trú danh tiếng Phillips Exeter Academy, Alex chọn Đại học Princeton để tiếp tục hành trình học thuật. Tại đây, cậu không chỉ tiếp tục thể hiện xuất sắc ở các sân chơi học thuật mà còn bắt đầu quan tâm đến nghiên cứu toán học thuần túy. Năm 2019, Alex tốt nghiệp và làm việc trong lĩnh vực định lượng tài chính một thời gian, trước khi quay lại với nghiên cứu toán ở Đại học Illinois Urbana-Champaign.

Trong lịch sử 63 kì thi IMO (Olympic Toán học Quốc tế) có rất nhiều thí sinh đạt huy chương vàng. Tuy nhiên, đến nay (2022) chỉ có 7 người đạt từ 4 HCV trở lên, trong đó dẫn đầu là Zhuo Qun (Alex) Song của Canada với 5 HCV.

Theo Hoàng Mai/Tri thức & Cuộc sống