Cùng lữ khách Đỗ Doãn Hoàng đi tìm những 'mảng màu rực rỡ biết bay'

Với ba mươi năm cầm bút, đã từng đi qua hàng chục quốc gia, xuất bản đến 35 cuốn sách, sự nghiệp của Đỗ Doãn Hoàng vốn đã đủ đầy và khiến nhiều người nể phục. Nhưng có một điều ít ai biết, không chỉ nổi tiếng với danh hiệu 'nhà báo điều tra', Đỗ Doãn Hoàng còn là tác giả chụp những bộ sưu tập chim hoang dã khiến nhiều người mơ ước.

12/12/2025 11:43

Đỗ Doãn Hoàng (bên trái) đi sáng tác ở Hòn Trứng (Côn Đảo) - thiên đường chim hoang dã giữa đại dương

Nếu trò chuyện với Đỗ Doãn Hoàng (sinh năm 1976), sẽ cảm nhận được niềm cảm hứng bất tận của anh dành cho những cánh chim hoang dã. Hoàng cho biết, anh đã từng có hàng nghìn ngày vác theo cỗ máy ảnh nặng trĩu lang thang khắp những cánh rừng già chỉ để được ngắm nhìn đủ loài muông thú trên khắp địa cầu.

Chim nhàn mào ở Vườn quốc gia Côn Đảo

Và giữa thế giới thiên nhiên sống động ấy, thứ làm nên cảm xúc đặc biệt nhất vẫn là vẻ đẹp của các loài chim độc đáo, quý hiếm. 'Có thể chúng là chim chóc bản địa, có khi chúng di cư dọc vỏ trái đất như những lữ khách mải mê và hào hoa nhất. Các tay máy như tôi, đã theo đó mà thiên di khắp địa cầu, cùng các mảng màu rực rỡ biết bay', Đỗ Doãn Hoàng chia sẻ trong một bài báo mới đây.

Chim thiên đường, chụp ở West Papua, Indonesia

Những 'phiến lông vũ rực màu' ấy cũng không ngần ngại 'chiếm sóng' trên trang cá nhân của Đỗ Doãn Hoàng với nhiều câu chuyện lý thú. Có lúc anh kể về chuyện 4h sáng thức dậy ra bờ sông Hồng còn bảng lảng hơi sương vừa rình chụp chim cắt Amur ghé qua Hà Nội trước khi bay đến miền Nam châu Phi để trú đông vừa năn nỉ những tay thợ săn: 'Đừng bắn chim của chúng em. Súng cao su đạn sắt ghê quá'. Có khi anh khoe được vinh dự mời tham gia Bird Festival ở Borneo, nhưng vẫn không quên tranh thủ lúc rảnh rỗi vác máy đi… săn chim. Có lúc anh chỉ đăng bức ảnh một chú chim với bộ lông mĩ miều kèm theo một status ngắn gọn 'I love you' rất hài hước...

Chim thợ dệt Vieillot đang làm tổ (phân bố ở châu Phi và các vùng xích đạo, cận xích đạo)

Vì yêu quý loài chim, nên Đỗ Doãn Hoàng cũng có nhiều trăn trở, anh tâm sự: 'Ở Việt Nam bây giờ mọc lên cả những thành phố la liệt quán đặc sản chim trời. Thịt chim, cháo chim, tiệm bán chim cảnh, vựa chim phóng sinh ở khắp các hang cùng ngõ hẻm. Thế nên, cảnh 'chim trời cá nước' sum vầy trong câu thơ của Xuân Diệu 'Chàng trai đi học nghe chim giảng/không thuộc bài đâu; ấy sự thường' cứ xa dần'.

Và anh cũng đau đáu: 'Chúng ta đang có 10 loài chim đứng bên bờ cực kỳ nguy cấp, 17 loài nguy cấp…, nếu không có động thái bảo tồn hiệu quả, hẳn là chúng sẽ tuyệt diệt'.

Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng với bức ảnh chụp chim

Thỉnh thoảng 'ngứa nghề', Đỗ Doãn Hoàng lại khoác ba lô, vác máy ảnh lên đường, tình nguyện trở thành một lữ khách rong ruổi qua rừng sâu, núi cao, qua các quốc gia và vùng lãnh thổ, chỉ để… lắng nghe tiếng chim hót vang trời, ngắm cho 'đã mắt' những phiến lông đẹp, lạ đến sửng sốt và háo hức chờ đợi từng phút giây thiên nhiên hào phóng mở lòng.

Anh kể lại bằng giọng vừa dí dỏm vừa say mê: 'Chúng tôi xách máy đi vào rừng, rình chụp chim, mỗi lúc cô chú chim nào đó thình lình hiện ra, trái tim - cảm xúc của ai nấy đều nhảy nhót rộn ràng. 'Sốc' đến mức nhiều người làm rung máy, ảnh rất dễ bị nhoè. Như thế đủ thấy việc tìm chim hoang dã ở ta để chụp nó khó đến như thế nào. Trong khi, vẫn loài chim đó, ở một số nước khác, cứ vào công viên, đứng im là chúng… tới gần xum xoe'.

Chim đầu rìu ở Vườn quốc gia Yok Đôn

Những trải nghiệm ấy khiến Đỗ Doãn Hoàng muốn làm một du khách suốt đời, một người đi để quan sát và kể lại, để chụp những khoảnh khắc hiếm hoi mà thiên nhiên ưu ái ban tặng.

Anh kể: 'Nhiều khi chụp xong những bức ảnh các loài chim sặc sỡ của rừng Việt Nam và các quốc gia, chúng tôi vẫn bảo nhau: Mẹ thiên nhiên thật kỳ diệu. Đôi lúc, người xem vẫn thắc mắc: hay là mấy lão nhiếp ảnh kia đã photoshop, đổ thêm đủ thứ màu mè vào một chú chim hoang dã, cho nó thêm phần rực màu và đỏm dáng? Không, tất cả là do tạo hóa pha màu, không công nghệ và sự khéo tay nào làm thay được cả'.

Chim lặn mào lớn ở Ballalat, Australia

Không chỉ viết, anh còn hành động. Những năm qua, Đỗ Doãn Hoàng là người khởi xướng hoặc góp phần vận hành nhiều mạng lưới, diễn đàn như Nhà báo Môi trường, Nhà báo bảo vệ động vật hoang dã, Chi hội Nghiên cứu và Bảo tồn chim hoang dã Việt Nam, thực hiện các dự án cộng đồng giàu ý nghĩa. Ở đó, anh luôn xuất hiện như một người truyền cảm hứng bền bỉ và đầy lửa.

Bởi vậy nên không lạ khi Đỗ Doãn Hoàng được các tổ chức trong nước và quốc tế vinh danh là 'Nhà báo xuất sắc trong lĩnh vực bảo vệ thiên nhiên'. Có thể nói, suốt nhiều năm miệt mài, anh đã dành phần lớn thời gian và tâm huyết cho môi trường, rừng và các loài hoang dã. Và thực tế, những đề tài này ấy gắn liền với hầu hết các giải thưởng lớn trong sự nghiệp của anh.

Chim gầm ghì ở Vườn quốc gia Côn Đảo

Người ta thường nói vui rằng Đỗ Doãn Hoàng 'đa tài đến mức khó gọi tên cho đủ': viết văn, viết báo, giảng dạy, chụp ảnh, điều tra các vụ việc môi trường, bảo vệ phụ nữ và trẻ em, chống nạn buôn người…, ở lĩnh vực nào anh cũng để lại thành tựu và được mời làm chuyên gia.

Trong giới báo chí, Đỗ Doãn Hoàng là một trong những nhà báo hiếm hoi 'ẵm' đến 8 giải báo chí ở tầm quốc gia, trong đó có 3 Giải A Giải Báo chí Quốc gia, Giải A Giải Báo chí Toàn quốc về chống tham nhũng, tiêu cực. Đặc biệt, anh đã nhiều lần đạt giải A, Giải Nhất ở mảng điều tra về bảo vệ môi trường và loài hoang dã (trong đó có 3 năm liên tiếp đoạt Giải A).

Đại bàng bắt cá ở Singapore

Giữa những chuyến đi, giữa những bức ảnh chim rực rỡ, giữa những trang viết điều tra gai góc, chân dung Đỗ Doãn Hoàng vẫn hiện lên nhất quán: một người không ngừng khẳng định uy tín ở những nấc thang nghề nghiệp, đồng thời cũng là một du khách đam mê khám phá, một người yêu thiên nhiên bằng tất cả sự tinh tế và trách nhiệm của mình.

Bởi với anh, mỗi chuyến đi và mỗi bức ảnh đều hướng đến một mục tiêu duy nhất: để tự nhắc mình và nhắn gửi đến mọi người rằng thiên nhiên vẫn còn kỳ diệu lắm, và nếu không hành động, vẻ đẹp kỳ diệu ấy có thể sẽ mất đi!