Hậu nghỉ Tết, hội chứng 'trầm cảm' không của riêng ai?

'Trầm cảm' sau Tết Nguyên đán là một tình trạng diễn ra ở rất nhiều người. Hình ảnh những nhân viên, học sinh uể oải, tâm hồn 'bay' ở trên mây, trên gió, khiến nhiều trường học, công ty đau đầu tìm cách giải quyết.

02/02/2025 08:00

Muốn 'xuyên thời gian' về lại ngày 30 Tết

Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài, tình trạng chung của nhiều nhân viên, người lao động, học sinh, sinh viên đó là không thể tập trung làm việc. Mỗi buổi sáng, thức dậy vào giờ đi làm đối với nhiều người như một cực hình. Sau đó đến văn phòng, họ nhìn lịch bàn vào ao ước có thể xuyên không về ngày 30 Tết để bắt đầu kỳ nghỉ.

Theo Kim Dung (25 tuổi, Nam Định) chia sẻ: ''Có những ngày, tôi đánh lừa bản thân rằng việc đi làm lại chỉ là một ác mộng, khi mở mắt tỉnh dậy, sẽ vẫn là ngày 30 Tết, vui vẻ bên gia đình, bạn bè'.

Nhiều người hậu nghỉ Tết đã mong ngóng kỳ nghỉ tiếp theo.

Kim Dung cho biết tâm lý chán nản, u uất sau kỳ nghỉ Tết năm nào cũng diễn ra đối với anh, dù đã chuẩn bị sẵn tinh thần đối mặt, nhưng Phương không thể kiềm chế được cảm xúc.

Giống tâm trạng của Kim Dung là Phương Hằng (27 tuổi, Thái Bình), hiện là nhân viên văn phòng gần 5 năm, nhưng cô không thoát khỏi 'trầm cảm' sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Trước Tết, Linh háo hức, mong chờ bao nhiêu, sau Tết cô lại càng thất vọng, hụt hẫng, chán chường khi phải đi làm trở lại:

'Nhiều ngày liên tiếp, tôi chỉ xem lại ảnh chụp cùng gia đình, bạn bè trong những ngày Tết. Đêm nào tôi cũng thức đến một, hai giờ sáng, mất ngủ vì sợ cảm giác đi làm'. Có những đêm, Hằng còn khóc ướt cả gối, hy vọng sáng hôm sau tỉnh dậy sẽ quay trở lại những ngày Tết, tiếp tục được đi chơi với bạn bè, gia đình, họ hàng. Cảm xúc tiêu cực này khiến cô không chú tâm làm việc, chỉ chờ đến giờ tan làm để đi về nhà.

Nguyên nhân và cách điều trị 'trầm cảm' hậu Tết

Theo bác sĩ, chuyên gia tâm lý Trần Thị Hồng Thu, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương cho biết việc cạn kiệt năng lượng sau Tết là tình trạng nhiều người gặp phải, dấu hiệu bao gồm cảm giác uể oải, khó ngủ, đau mỏi vai gáy, thắt lưng, khó tập trung công việc, tinh thần đi xuống. Nhiều chuyên gia mô tả về tình trạng này là 'post-vacation depression' - 'trầm cảm sau nghỉ lễ'.

Thực tế, tâm lý chán nản, hụt hẫng, thất vọng, không thể bắt nhịp với công việc sau những kỳ nghỉ lễ, Tết, các chuyến du lịch là chuyện phổ biến ở rất nhiều người. Thậm chí, trên thế giới còn có tên gọi riêng đặt cho hội chứng này là 'Post-Holiday blues' có nghĩa là 'căng thẳng sau kỳ nghỉ lễ'. Tại châu Âu, Mỹ, hiện tượng này thường diễn ra vào mùa đông, khi các kỳ nghỉ lễ như Giáng sinh, năm mới liên tục diễn ra. Ở Nhật Bản, các kỳ lễ dài thường tập trung vào tháng 5, đây là thời điểm ghi nhận hội chứng 'căng thẳng sau kỳ nghỉ lễ' diễn ra ở người lao động.

Các chuyên gia đã đưa ra lý giải và cách giải quyết hiện tượng 'trầm cảm' hậu nghỉ Tết.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến mọi người rơi vào tình trạng chán nản, không muốn làm việc sau những kỳ nghỉ kéo dài. Theo Paul Nestadt, đồng giám đốc Phòng khám Rối loạn lo âu Johns Hopkins và trợ lý giáo sư về Khoa học Tâm thần và Hành vi, đã từng lý giải trong một bài báo vào vài năm trước đây tâm lý thất vọng, u buồn sau kỳ nghỉ lễ của mỗi người đều có nguyên nhân khác nhau. Đối với một số người khi tận hưởng kỳ nghỉ lễ, dành thời gian cho gia đình, bạn bè khiến hai loại hormone tạo cảm giác dễ chịu là dopamine và serotonin tăng cao. Kỳ nghỉ lễ chấm dứt đột ngột, làm cho họ mất phương hướng, hụt hẫng và chán nản. Có những người lại do thiếu chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh trong kỳ nghỉ lễ. Việc sử dụng nhiều đồ ăn có đường, chất béo, rượu, bia khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải, ảnh hưởng đến tâm trạng làm việc. Ngoài ra, những chuyến đi chơi liên tục trong ngày lễ, khiến mọi người trở nên kiệt sức, không có năng lượng để trở lại làm việc,...

Nhưng dù do nguyên nhân nào gây ra, hội chứng 'căng thẳng sau kỳ nghỉ lễ' đã và đang tác động tiêu cực đến người lao động, học sinh, sinh viên. Khiến cho các hoạt động bị trì trệ, tâm lý mọi người không thoải mái. Thậm chí, nhiều người đã có quyết định nông nổi, dựa theo cảm xúc như nghỉ việc, bảo lưu học tập trên trường. Vào đầu năm mới, không ít công ty phải đối diện với việc thiếu nhân lực khi hàng loạt đơn xin nghỉ việc được gửi đến bộ phận nhân sự.