TP. HCM sắp xếp lại y tế cơ sở, đưa Trạm Y tế 'về sát dân'

TP.HCM sẽ chuyển 38 Trung tâm Y tế khu vực, với 168 Trạm Y tế trực thuộc Sở Y tế, thành 168 Trạm Y tế xã, phường, đặc khu trực thuộc UBND cấp xã; dự kiến hoàn tất và chính thức vận hành từ ngày 1/1/2026.

27/12/2025 09:06

Trong lộ trình kiện toàn bộ máy chính quyền địa phương hai cấp và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe Nhân dân, TP Hồ Chí Minh đang triển khai sắp xếp lại hệ thống y tế cơ sở theo hướng tinh gọn, hiệu quả và gần dân hơn.

Đây là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về các giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đồng thời phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp theo các kết luận mới của Trung ương.

Theo Đề án, các Trạm Y tế sau sắp xếp sẽ là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc UBND xã, phường, đặc khu; có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng.

Trạm Y tế chịu sự quản lý trực tiếp của chính quyền địa phương về tổ chức bộ máy, nhân lực và tài chính, đồng thời tiếp tục nhận sự hướng dẫn, hỗ trợ và kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ từ Sở Y tế TP Hồ Chí Minh.

168 trạm y tế xã, phường được đưa về trực thuộc chính quyền địa phương từ ngày 1/1/2026. Ảnh: SYT

Việc sắp xếp được thực hiện trên nguyên tắc kế thừa toàn bộ cơ sở vật chất, nhân lực, trang thiết bị và các nguồn lực hiện có, bảo đảm hoạt động y tế không bị gián đoạn.

Đối với các Trung tâm Y tế khu vực không có giường bệnh, toàn bộ chức năng y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý bệnh không lây nhiễm, tiêm chủng, truyền thông – giáo dục sức khỏe… sẽ được chuyển giao đầy đủ về Trạm Y tế cấp xã; các Trung tâm này sẽ chấm dứt hoạt động sau khi hoàn tất bàn giao theo đúng quy định.

Với các Trung tâm Y tế khu vực có giường bệnh, Thành phố thực hiện chuyển giao một phần nhiệm vụ y tế cơ sở cho Trạm Y tế, đồng thời tiếp tục duy trì hoạt động khám, chữa bệnh nội trú, ngoại trú và xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp với quy hoạch mạng lưới y tế Thành phố trong giai đoạn tiếp theo.

Việc đưa Trạm Y tế trực thuộc UBND xã, phường, đặc khu được kỳ vọng sẽ rút ngắn khoảng cách quản lý, tăng tính chủ động của chính quyền cơ sở và giúp Trạm Y tế bám sát hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân.

Mục tiêu là để Trạm Y tế thực sự trở thành 'điểm chạm y tế đầu tiên', nền tảng vững chắc của hệ thống y tế Thành phố trong bối cảnh quy mô dân số và đô thị ngày càng mở rộng.

Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định quá trình triển khai được thực hiện thận trọng, đồng bộ, đúng quy định pháp luật, đặt quyền lợi người dân lên hàng đầu, không để gián đoạn dịch vụ y tế, đồng thời nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng khi Thành phố bước vào giai đoạn phát triển mới của một siêu đô thị.

Song song với sắp xếp tổ chức bộ máy, TP Hồ Chí Minh xác định nâng cao năng lực hoạt động của Trạm Y tế là nhiệm vụ trọng tâm. Ngành Y tế Thành phố sẽ triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp hỗ trợ thiết thực cho Trạm Y tế xã, phường.

Cụ thể, Sở Y tế sẽ phối hợp với các cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức pháp luật, quản lý và chuyên môn cho đội ngũ giám đốc và nhân viên Trạm Y tế.

Đồng thời, Thành phố đẩy mạnh kết nối chuyên môn giữa các bệnh viện cấp cơ bản với Trạm Y tế, tăng cường tư vấn, hội chẩn từ xa qua telemedicine, giúp nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh ngay tại tuyến cơ sở.

Trong lĩnh vực thuốc và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, Sở Y tế tiếp tục hỗ trợ triển khai đấu thầu gộp, giao các bệnh viện cấp cơ bản bảo đảm cung ứng đầy đủ, kịp thời thuốc theo danh mục chuẩn hóa dành cho Trạm Y tế, qua đó bảo đảm quyền lợi của người dân khi khám, chữa bệnh tại tuyến cơ sở.

Ở những khu vực trước đây người dân phải đến trung tâm y tế khu vực để giải quyết các nhu cầu y tế cơ bản, nay có thể thực hiện ngay tại trạm y tế phường, xã, giúp tiết kiệm thời gian đi lại và giảm chờ đợi. Ảnh: SYT

TP Hồ Chí Minh cũng xác định chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo là hướng đi quan trọng để nâng cao chất lượng y tế cơ sở. Thành phố đang nghiên cứu nhân rộng mô hình AI hỗ trợ đọc, phân tích kết quả X-quang giải pháp đã phát huy hiệu quả rõ nét tại Trạm Y tế xã đảo Thạnh An trong bối cảnh nhiều Trạm Y tế chưa có bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh nhưng sẽ tiếp nhận thêm trang thiết bị hiện đại trong thời gian tới.

Với các tình huống cấp cứu nặng cần chuyển tuyến, Trung tâm Cấp cứu 115 Thành phố tiếp tục phối hợp, hỗ trợ Trạm Y tế bảo đảm chuyển viện kịp thời, an toàn, duy trì tính liên tục của chuỗi cấp cứu – điều trị trong toàn hệ thống.

Riêng công tác phòng, chống dịch bệnh, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC) sẽ triển khai các chương trình đào tạo, huấn luyện theo nhiều kịch bản phù hợp từng loại dịch và đặc điểm địa bàn, nâng cao năng lực phát hiện sớm, đáp ứng nhanh và xử lý dịch ngay từ tuyến cơ sở.

Một nhiệm vụ cấp thiết khác là quy hoạch, đầu tư xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp Trạm Y tế đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ Y tế và phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Sở Y tế đề nghị UBND các phường, xã, đặc khu chủ động đưa nhu cầu đầu tư Trạm Y tế vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và đầu tư công trung hạn, hằng năm; đồng thời phối hợp chặt chẽ trong rà soát hiện trạng, bố trí quỹ đất và huy động nguồn lực.

Ngành Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định, dù Trạm Y tế trực thuộc mô hình nào, đây vẫn là nền tảng của hệ thống y tế. Thành phố sẽ luôn đồng hành, hỗ trợ kịp thời về chuyên môn, nguồn lực và điều hành, bảo đảm Trạm Y tế không hoạt động đơn lẻ mà được kết nối chặt chẽ trong một hệ thống y tế thống nhất, liên thông – phục vụ tốt nhất nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe Nhân dân ngay từ tuyến cơ sở.

Theo Văn Hiền/Nhà báo và Công luận