Sinh viên cần cảnh giác cạm bẫy lừa đảo trên không gian mạng
Vì muốn kiếm thêm thu nhập phụ gia đình khi Tết đã cận kề, chị T.N.H.T (trú Hóc Môn, sinh viên năm 2 tại một trường Đại học ở Bình Dương) đã tìm việc làm thêm thông qua mạng xã hội. Theo đó, T. nhận cắt chỉ may thừa quần áo tại nhà cho một xưởng may mặc ở quận Bình Tân. Tin vào lời quảng cáo chỉ cần ngồi ở nhà làm có thể kiếm 400.000 đồng nên T. đã đóng tiền cọc 1,2 triệu đồng để nhận sản phẩm. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền cọc, các đối tượng chặn tất cả liên lạc rồi mất hút. Mãi vẫn không liên lạc được với 'chủ xưởng may', anh T. nghi ngờ nên tìm đến địa chỉ xưởng sản xuất và kho hàng mà các đối tượng cung cấp, nhưng tất cả đều không có thật, thậm chí những hình ảnh cung cấp cũng là giả.
Chưa có nhiều trải nghiệm, mất cảnh giác nên nhiều sinh viên dễ dàng rơi vào 'bẫy' của những đối tượng lừa đảo với chiêu 'việc nhẹ, lương cao'. Vào những tháng cuối năm, sinh viên thường tìm việc làm thêm để san sẻ gánh nặng cho gia đình. Đây cũng chính là thời điểm các chiêu trò lừa đảo môi giới 'việc nhẹ, lương cao' của nhiều đối tượng xuất hiện trên không gian mạng. Những ngày qua, chị T.T.H (sinh viên năm 3 một trường Đại học tại TPHCM) liên tục nhận được những tin nhắn mời tham gia làm thêm tại nhà, với mức lương từ 6 đến 36 triệu đồng mỗi tháng.
Gửi tin nhắn tới số điện thoại của T., đối tượng quảng cáo mời chào: 'Đây là công việc hoàn toàn hợp pháp và bảo đảm thu nhập. Mỗi ngày bạn nhận được thấp nhất là 600.000 đồng, kiếm tiền tại nhà đơn giản. Nếu bạn có nhu cầu vui lòng liên hệ Zalo ID, dịch vụ 1 với 1: 0868423xxxx. Liên hệ qua Zalo với số điện thoại trong tin nhắn, T. được người tuyển dụng thuyết phục bằng nhiều cách và đã bỏ ra số tiền 300.000 đồng để đặt cọc giữ chỗ. Thế nhưng, sau đó T. đã không thể liên lạc được với người tuyển dụng.
Vừa đậu đại học tại một trường ở TP.Thủ Đức, chị L.M.N (SN 2005) tranh thủ tìm việc làm thêm trên Facebook để trang trải chi phí ăn học, bởi gia đình rất khó khăn. Sau thời gian tìm kiếm qua mạng xã hội Facebook, N. thấy có tuyển dụng bán hàng siêu thị với ca giờ khá phù hợp lịch học của mình. Tìm đến địa chỉ để nộp hồ sơ xin việc, N. được hướng dẫn mua bộ sản phẩm gồm nước tẩy rửa, xà phòng giặt với tổng trị giá 399.000 đồng. Tiếp đến, N. được nhân viên tuyển dụng viết giấy hẹn nhận việc, số điện thoại, nhưng không ghi cụ thể ngày giờ và làm ở đâu. Về nhà trọ chờ cả tuần cũng không thấy tin nhắn đi làm, N. đến văn phòng môi giới thì họ đã chuyển đi đâu không rõ.
Tương tự, thông qua mạng xã hội Facebook, một nam sinh viên năm nhất tại TPHCM cho biết, gần đây có nhiều người gửi kết bạn với mình. Sau khi sinh viên này đồng ý thì họ liên tục nhắn tin, thăm hỏi đã làm việc ở đâu chưa, nếu chưa thì sẽ được giúp đỡ. Tuy nhiên, khi nam sinh viên này hỏi tên và địa chỉ chỗ làm thì chỉ nhận được những câu trả lời chung chung, công việc là bán hàng hay quản lý kho nhưng tuyệt đối không cho biết tên công ty vì... có nhiều chi nhánh (?!).
Theo các chuyên gia, sinh viên thường ít kinh nghiệm, không cảnh giác nên dễ trở thành 'con mồi' cho các đối tượng lừa đảo tìm việc làm. Để có được công việc làm thêm phù hợp thì nguồn được giới thiệu phải đủ tin cậy, tránh lấy thông tin từ mạng xã hội không được xác thực rõ ràng... Ngoài ra, sinh viên cần trang bị các kỹ năng cần thiết để nhận diện được những hình thức việc làm có dấu hiệu lừa đảo. Khi đi làm, sinh viên cũng nên chọn những công việc có liên quan đến ngành học để tích lũy kinh nghiệm.
Có thể thấy, cùng với sự phát triển mạnh mẽ và không ngừng của công nghệ là sự tăng lên nhanh chóng của các vụ lừa đảo qua mạng với những thủ đoạn ngày càng tinh vi. Nếu trước đây các thủ đoạn như hack tài khoản Facebook, giả người thân để lừa chuyển tiền, lừa mua hàng online, lừa đảo trúng thưởng, bẫy tình... thì giờ đây hình thức lừa đảo thông qua các hội nhóm trên Telegram, Zalo, Viber, Facebook... đang rất phổ biến và có rất nhiều người bị lừa. Với tính năng bảo mật tốt, có máy chủ ở nước ngoài giúp các đối tượng lừa đảo ẩn danh và xóa dấu vết khiến cho việc điều tra trở nên khó khăn. Hầu như những người bị lừa bởi hình thức này đều mất trắng tiền cọc.
* Theo Sở LĐTB-XH TPHCM, dự kiến nhu cầu nhân lực quý IV/2023 của TPHCM cần khoảng 81.172 chỗ làm việc, tập trung ở khu vực thương mại dịch vụ - chiếm 72,1% tổng nhu cầu nhân lực, công nghiệp xây dựng - chiếm 27,73% và nông lâm nghiệp và thủy sản chiếm 0,17%. Trong đó, nhu cầu nhân lực 4 ngành công nghiệp trọng yếu cần 15.081 chỗ làm việc, chiếm 18,58% tổng nhu cầu nhân lực quý 4; ngành cơ khí chiếm 5,79%; ngành điện tử - công nghệ thông tin chiếm 5,79%; ngành chế biến tinh lương thực, thực phẩm chiếm 3,97%; ngành hóa dược cao su chiếm 3,03%.