Bão Kalmaegi: Lời cảnh báo khắc nghiệt về nóng lên toàn cầu

Sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu đang cung cấp 'nhiên liệu' cho những cơn bão như Kalmaegi, đặt ra mô hình rủi ro mới cho các vùng ven biển dễ bị tổn thương.

07/11/2025 18:00

Khi cơn bão gây ra nhiều thương vong nhất trong năm, Kalmaegi (Bão số 13), đổ bộ vào Việt Nam sau khi tàn phá nặng nề Philippines, nó mang theo một thông điệp nghiệt ngã: các hiện tượng thời tiết cực đoan như vậy sẽ xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng.

Bão Kalmaegi đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 188 người trên khắp Philippines, gây ra thiệt hại chưa từng có đối với cơ sở hạ tầng và đất nông nghiệp. Sau đó, cơn bão tiếp tục đổ bộ vào miền Trung nước ta vào tối 6/11, phá hủy nhà cửa, bật gốc cây cối và khiến ít nhất 5 người thiệt mạng.

Sự tàn phá của Kalmaegi diễn ra trùng khớp với vòng đàm phán khí hậu mới nhất tại Belem, Brazil, nơi các đại biểu từ hơn 190 quốc gia đang họp bàn. Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng việc các nhà lãnh đạo thế giới không kiểm soát được lượng khí thải nhà kính đã dẫn đến những cơn bão ngày càng dữ dội.

Thiệt hại do bão Kalmaegi.

Nhiệt độ đại dương tăng cao cung cấp 'nhiên liệu' cho bão

Các nhà nghiên cứu khẳng định sự gia tăng cường độ của bão Kalmaegi có liên hệ trực tiếp với hiện tượng nóng lên toàn cầu do con người gây ra.

Ben Clarke, nhà nghiên cứu thời tiết khắc nghiệt tại Viện Grantham ở London, chỉ rõ: 'Nhiệt độ bề mặt biển ở cả phía Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông đều ấm bất thường'. Ông giải thích rằng Kalmaegi đã trở nên mạnh hơn và ẩm ướt hơn do nhiệt độ tăng cao này.

Về nguyên tắc, mặc dù khó để quy một hiện tượng thời tiết duy nhất cho biến đổi khí hậu, các nhà khoa học đồng ý rằng nhiệt độ bề mặt biển ấm hơn sẽ đẩy nhanh quá trình bốc hơi, tích tụ nhiều 'nhiên liệu' hơn vào các cơn bão nhiệt đới.

Gianmarco Mengaldo, một nhà nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Singapore, nhận định: 'Biến đổi khí hậu làm tăng cường độ bão chủ yếu bằng cách làm ấm nhiệt độ bề mặt đại dương và tăng độ ẩm trong khí quyển'.

Ông cảnh báo rằng trong điều kiện khí hậu ấm hơn, 'khả năng các cơn bão mạnh có cường độ lớn hơn, với lượng mưa lớn hơn và gió mạnh hơn sẽ tăng lên'.

Bão không thường xuyên hơn nhưng mạnh mẽ hơn

Dữ liệu không cho thấy bão nhiệt đới đang trở nên thường xuyên hơn, nhưng các nhà khoa học đã ghi nhận sự gia tăng về số lượng các cơn bão mạnh.

Mengaldo cho biết: 'Tổng số cơn bão xảy ra mỗi năm không có sự gia tăng rõ rệt trong dài hạn... Tuy nhiên, tần suất của các sự kiện dữ dội nhất và các đợt tăng cường nhanh chóng đã tăng lên'. Điều này có thể là do đại dương ấm hơn và sự bất ổn lớn hơn của khí quyển.

Drubajyoti Samanta, nhà khoa học về khí hậu tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, lưu ý rằng ngay cả khi tổng số cơn bão không tăng thì phạm vi ảnh hưởng theo mùa và khả năng tác động của chúng vẫn có thể tăng lên. Ông gọi Kalmaegi là 'lời nhắc nhở rõ ràng về mô hình rủi ro mới nổi đó'.

Theo Ngọc Ánh (theo CNA, Reuters)/Nhà báo và Công luận