Những điều khó tin về kính viễn vọng có đường kính bằng Trái Đất

Kính viễn vọng Chân trời sự kiện (Event Horizon Telescope - EHT) là một thành tựu mang tính đột phá, giúp con người hiểu rõ hơn về một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ: lỗ đen.

30/11/2024 20:15

Tên gọi đầy ý nghĩa. ' Chân trời sự kiện' là ranh giới lý thuyết bao quanh lỗ đen, nơi ánh sáng hoặc vật chất không thể thoát ra ngoài. Tên gọi của kính viễn vọng phản ánh sứ mệnh chính của nó: quan sát những khu vực gần lỗ đen. Ảnh: Pinterest.

Là mạng lưới kính viễn vọng toàn cầu. EHT không phải là một kính viễn vọng đơn lẻ mà là một mạng lưới gồm 8 kính viễn vọng vô tuyến đặt tại các vị trí khác nhau trên thế giới, từ Chile, Mỹ, Tây Ban Nha, đến Nam Cực. Ảnh: Pinterest.

Công nghệ VLBI tiên tiến. EHT sử dụng kỹ thuật Giao thoa đường cơ sở rất dài (VLBI), kết hợp dữ liệu từ các kính viễn vọng trên toàn cầu để hoạt động như một kính viễn vọng có kích thước tương đương Trái Đất. Ảnh: Pinterest.

Độ phân giải đáng kinh ngạc. Với công nghệ VLBI, EHT có độ phân giải đủ cao để 'đọc một cuốn sách' trên Mặt Trăng từ Trái Đất. Ảnh: Pinterest.

Lần đầu tiên chụp ảnh lỗ đen vào năm 2019. EHT đã công bố hình ảnh lịch sử của lỗ đen siêu lớn tại trung tâm thiên hà M87 (Messier 87) vào ngày 10/4/2019. Ảnh: Pinterest.

Hình ảnh mang tính biểu tượng. Bức ảnh chụp lỗ đen M87* là hình ảnh đầu tiên minh chứng trực tiếp cho sự tồn tại của lỗ đen và khớp hoàn hảo với các dự đoán của Thuyết tương đối rộng của Albert Einstein. Ảnh: Pinterest.

Quan sát lỗ đen ở trung tâm Dải Ngân Hà. Năm 2022, EHT đã công bố hình ảnh lỗ đen siêu lớn Sagittarius A* (Sgr A*), nằm ở trung tâm Dải Ngân Hà, cách Trái Đất khoảng 26.500 năm ánh sáng. Ảnh: Pinterest.

Yêu cầu dữ liệu khổng lồ. Dữ liệu từ các kính viễn vọng của EHT được lưu trữ trên hàng ngàn ổ cứng có dung lượng hàng petabyte, rồi được vận chuyển vật lý đến trung tâm xử lý vì kích thước quá lớn để truyền qua internet. Ảnh: Pinterest.

Sử dụng đồng hồ nguyên tử để đồng bộ hóa. Để đảm bảo độ chính xác cao, các kính viễn vọng trong mạng lưới sử dụng đồng hồ nguyên tử để đồng bộ thời gian đến từng phần tỷ giây. Ảnh: Pinterest.

Hoạt động phụ thuộc vào thời tiết toàn cầu. Quan sát của EHT cần điều kiện thời tiết tốt đồng thời tại tất cả các kính viễn vọng, điều này khiến việc thu thập dữ liệu cực kỳ thách thức. Ảnh: Pinterest.

Sự hỗ trợ từ nhiều quốc gia và tổ chức. Dự án EHT là một nỗ lực hợp tác quốc tế, với sự tham gia của hơn 300 nhà khoa học từ hơn 60 tổ chức trên toàn thế giới. Ảnh: Pinterest.

Kiểm chứng lý thuyết Einstein. Các quan sát của EHT đã củng cố thêm độ chính xác của Thuyết tương đối rộng, chứng minh cách không-thời gian bị bẻ cong mạnh mẽ xung quanh lỗ đen. Ảnh: Pinterest.

Kế hoạch nâng cấp trong tương lai. EHT đang được nâng cấp để có thêm nhiều kính viễn vọng và cải thiện độ phân giải, nhằm chụp ảnh chi tiết hơn về lỗ đen và thậm chí quan sát các vùng phức tạp hơn như chuyển động của vật chất gần chân trời sự kiện. Ảnh: Pinterest.