Từ 'địa ngục trần gian'…. đến 'thiên đường săn mây'
Khe Sanh nằm bên cạnh Đường 9 (Quốc lộ 9), cách cửa khẩu Lao Bảo khoảng 20 km về phía Đông. Trong chiến tranh Việt Nam, vì nhận thấy vị trí 'mỏ neo' khi nằm án ngữ ngay cạnh tuyến Đường 9 huyết mạch nối Đông - Tây, thông đến biên giới với Lào, lại nằm sát vĩ tuyến 17 nên quân đội Mỹ đã xây dựng Khe Sanh thành cứ điểm lớn nhất trong tuyến phòng thủ Đường 9. Mục đích của quân đội Mỹ là dùng Khe Sanh để chặn đứng tuyến tiếp tế, chi viện của miền Bắc cho miền Nam bằng đường mòn Hồ Chí Minh.
![]()
Khe Sanh đang được nhiều du khách ghé thăm nhờ khí hậu mát mẻ không khác gì Đà Lạt. Ảnh: Viết Hảo
Khe Sanh được toàn thế giới biết đến khi quân giải phóng mở Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh vào tháng 1/1968. Chiến dịch này khiến quân đội Mỹ thất bại nặng nề về người, phương tiện sau 170 ngày đêm bị vây hãm, buộc phải rút chạy khỏi Khe Sanh. Khe Sanh vì thế cũng là vùng đất đầu tiên của miền Nam được giải phóng. Trong ký ức của nhiều cựu binh Mỹ, Khe Sanh từng được xem là 'địa ngục trần gian' trong những ngày bị vây hãm.
Sau chiến tranh, Khe Sanh vẫn lưu giữ khá nhiều phương tiện chiến tranh do Mỹ để lại như: Sân bay Tà Cơn, hệ thống công sự, hầm hào, lô cốt dày đặc, cùng nhiều máy bay, xe tăng…
Tuy nhiên hiện nay, Khe Sanh không chỉ là một vùng đất với các chứng tích chiến tranh mà đang nổi lên là địa điểm du lịch hàng đầu, được mệnh danh là 'thiên đường săn mây', 'một Đà Lạt mới của miền Trung', hay 'thủ phủ điện gió của miền Trung'…
Một ngày giữa tháng 12, chúng tôi có dịp ghé thăm Khe Sanh, nhận thấy vùng đất đầy rẫy bom đạn năm nào, nay đã khoác lên mình một màu áo mới, mang dáng dấp của một 'phố núi' hiện đại. Khe Sanh có độ cao từ 500-1.000 mét so với mực nước biển, cảm giác đầu tiên mà chúng tôi nhận thấy là khí hậu vô cùng mát mẻ, dễ chịu, se lạnh không khác gì ở Đà Lạt. Ngoài thời tiết dễ chịu, Khe Sanh cũng có một 'đặc sản khí hậu' khác là mây dày đặc vào buổi sáng - được coi là 'thỏi nam châm' thu hút du khách.
'Nếu bạn ở miền Trung thì không cần đến Tây Bắc hay Đà Lạt xa xôi, mà ngay ở Khe Sanh, bạn vẫn có thể săn mây, ngắm mây giăng trắng núi vào buổi sáng vô cùng tuyệt đẹp. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất để ngắm mây tại Khe Sanh là từ tháng 3 cho đến tháng 8 hàng năm, vì đây là thời điểm Khe Sanh có thời tiết khô ráo, thuận lợi nhất trong năm', chị Lê Mai Anh (35 tuổi, xã Khe Sanh), một người dân địa phương chia sẻ.
Du lịch nông nghiệp sinh thái, dã ngoại lên ngôi
Theo ghi nhận, hiện nay tại Khe Sanh và các vùng lân cận có khoảng 15 mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái cộng đồng, điển hình nhất kiểu làng Farmstay, hoặc mô hình Homestay.
Tại Khe Sanh, chúng tôi nhận thấy các chủ đầu tư làng Farm, Homestay… thường chọn các vị trí xây dựng gần ao hồ lớn, sông suối có quang cảnh đẹp, hoặc vị trí xây dựng có tầm nhìn hướng đến các trụ điện gió, hướng tầm nhìn về phía thung lũng, ngắm núi non.
Vì Khe Sanh nổi tiếng với loại cà phê Arabica, cho nên một số Farmstay đã tổ chức cho du khách trải nghiệm hái cà phê, thưởng thức ly cà phê Khe Sanh bên cánh đồng điện gió, giới thiệu một số nông sản sạch của địa phương như cà phê bột, mắc ca, chuối sấy, trà…
![]()
Du khách tham quan một mô hình làng Farm ở Khe Sanh. Ảnh: Viết Hảo
Bên cạnh đó, một số làng Farm còn có các dịch vụ như đốt lửa trại, phục vụ các món ăn đặc sản địa phương, hồ bơi nhân tạo, phòng lưu trú… Theo khảo sát, một số làng Farm ở Khe Sanh có giá lưu trú từ 600.000-1,5 triệu/phòng/đêm, tùy chất lượng phòng, diện tích phòng nghỉ.
Đại diện một làng Farm cho biết, cơ sở này mới đi vào hoạt động từ tháng 9 năm nay, đón từ 300-500 lượt khách/ngày. 'Nhận thấy Khe Sanh có tiềm năng về du lịch sinh thái, cho nên chúng tôi đã đầu tư đồng bộ để phục vu du khách từ việc ăn ở, ngủ nghỉ, vui chơi giải trí ngoài trời, cũng như phục vụ các món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc thiểu số. Khi làm mô hình này, chúng tôi rất quan tâm đến chất lượng dịch vụ, hệ thống nhà vệ sinh cá nhân phải sạch sẽ, cũng như đảm bảo công tác an toàn thực phẩm', vị đại diện này nói.
Là một người làm du lịch tại Quảng Trị, chị Phan Thị Thương (36 tuổi, xã Cửa Tùng, Quảng Trị) cho biết, chị cũng có một mô hình du lịch sinh thái biển tại Mũi Si - Cửa Tùng.
'Tôi vừa đến Khe Sanh để tìm hiểu, học hỏi mô hình, kinh nghiệm làm Farm ở vùng này. Nhìn chung, cách làm Farm ở Khe Sanh rất đáng học hỏi, nhất là nhân sự quản lý làng Farm có nhiều kinh nghiệm về du lịch, dịch vụ. Ngoài ra, một số mô hình Farm ở Khe Sanh thì đầu tư đồng bộ cả về lưu trú, khâu ẩm thực rất phong phú, đa dạng món ăn, cũng như xây dựng các tiện ích ngoài trời như bể bơi, sân chơi, các trò chơi…', chị Thương chia sẻ.
Theo người dân địa phương, việc du khách đổ về Khe Sanh gần đây là một tín hiệu tích cực cho vùng miền núi Quảng Trị. 'Là một người dân bản địa, tôi nhận thấy các mô hình các làng Farm ở Khe Sanh đã tạo sinh kế, công ăn việc làm cho lao động tại địa phương, cũng như giúp du khách phương xa có thể ở lại Khe Sanh dài ngày hơn. Hiện nay, có những Farm thì đang cho thấy sự hiệu quả, đón được nhiều khách, nhưng cũng có những Farm lại thiếu hiệu quả hơn, khá vắng vẻ. Điều đó cho thấy không phải ai đầu tư Farm ở Khe Sanh cũng thành công, mà cần nắm bắt tâm lý, thị hiếu, nhu cầu của du khách, đặc biệt là giá cả dịch vụ cần phải chăng, luôn sáng tạo, đổi mới cách làm', anh Hồ Phương chia sẻ.
Theo tìm hiểu, trong những năm gần đây, mỗi năm Khe Sanh đón từ 200.000-250.000 lượt du khách ghé thăm. Chính quyền xã Khe Sanh xác định du lịch nông nghiệp, sinh thái là hướng đi bền vững nên đã có nhiều nỗ lực trong việc khuyến khích việc quảng bá du lịch, kết nối các điểm tham quan, khuyến khích số hóa dịch vụ, điểm đến.