Ổn định sớm, giảm áp lực cho học sinh và phụ huynh trong kỳ thi vào 10

Trong bối cảnh ngành giáo dục bước vào giai đoạn thi cử mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, quy tắc 'không thi một môn quá 3 năm liên tiếp' đang khiến nhiều địa phương phải tính toán kỹ lưỡng lộ trình tổ chức kỳ thi vào lớp 10.

22/10/2025 11:30

Theo Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT, từ năm học 2025–2026, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập thống nhất trên toàn quốc gồm ba bài thi: Toán, Ngữ văn và một môn thứ ba do Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) địa phương lựa chọn. Bộ quy định thời hạn công bố môn thi thứ ba là trước 31/3 hằng năm, nhưng một số địa phương đã chủ động thông báo sớm để học sinh yên tâm học tập.

Hai địa phương tiên phong là TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, khi quyết định tiếp tục chọn Ngoại ngữ (chủ yếu Tiếng Anh) làm môn thi thứ ba cho năm học 2026–2027.

Việc công bố môn thi thứ ba vào lớp 10 năm học 2026-2027 đang trở thành tâm điểm chú ý của dư luận, đặc biệt là với học sinh đang học lớp 8 sẽ dự thi vào năm 2027.

Theo các chuyên gia, đây là bước đi thể hiện sự ổn định và chiến lược dài hạn trong quản lý giáo dục, đặc biệt tại TP Hồ Chí Minh – nơi đang hoàn tất quá trình sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, có hiệu lực từ 1/7/2025.

'Việc công bố sớm môn thi thứ ba là hành động kịp thời, giúp học sinh và giáo viên định hướng ôn tập, tránh tâm lý hoang mang', cô Nguyễn Hồng Lan, giáo viên môn Toán tại Hà Nội nhận định.

Còn với anh Minh Cường, phụ huynh ở TP Hồ Chí Minh chia sẻ: 'Biết trước môn thi giúp chúng tôi chủ động lên kế hoạch học tập cho con, không phải lo học tủ hay học lệch'.

Dù vậy, quy tắc luân phiên môn thi trong 3 năm vẫn là thách thức lớn cho các địa phương. Nếu đã chọn Ngoại ngữ trong hai năm liên tiếp (2025–2026 và 2026–2027), các Sở GD&ĐT sẽ phải chuyển sang môn khác có thể là Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội vào năm học 2027–2028.

Các chuyên gia cho rằng, việc xây dựng 'lộ trình xoay vòng môn thi' hợp lý ngay từ bây giờ là điều cần thiết để tránh xáo trộn cho học sinh những năm tiếp theo, đồng thời bảo đảm mục tiêu giáo dục toàn diện của chương trình mới.

Ngày 22/10, Sở GD&ĐT TP Hồ Chí Minh đã công bố cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2026-2027. Kỳ tuyển sinh lớp 10 năm học 2026-2027 gồm 3 môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ, dự kiến diễn ra vào tháng 6/2026. Cấu trúc đề thi từng môn thi như sau: Môn Ngữ văn Phần 1 (5 điểm): Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn Câu 1 (3 điểm): Đọc hiểu Câu 2 (2 điểm): Viết đoạn văn Phần 2 (5 điểm): Đọc hiểu văn bản nghị luận hoặc văn bản thông tin và viết bài văn nghị luận xã hội Câu 1 (1 điểm): Đọc hiểu Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn nghị luận xã hội Căn cứ đánh giá là các yêu cầu cần đạt về đọc hiểu và viết trong Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 môn ngữ văn cấp THCS, chủ yếu là lớp 8 và lớp 9. Điểm mấu chốt tạo nên sự tò mò và áp lực cho các địa phương chính là Quy tắc 'bảo đảm không chọn cùng một môn thi thứ ba quá 3 năm liên tiếp'. Môn Toán Bài 1. (1,5 điểm) Cho hàm số y = ax2 a) Vẽ đồ thị (P) của hàm số trên. b) Tìm những điểm thuộc (P) thỏa điều kiện cho trước. Bài 2. (1 điểm) Cho phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0 a) Tìm điều kiện có nghiệm của phương trình. b) Vận dụng hệ thức Viete, tính giá trị biểu thức liên quan đến các nghiệm. Bài 3. (1,5 điểm) Dạng toán thực tế liên quan đến xác suất, thống kê. Bài 4. (1 điểm) a) Viết biểu thức A biểu diễn theo một đại lượng x nào đó trong bài toán thực tế. b) Tìm giá trị của x để A thỏa điều kiện nào đó. Bài 5. (1 điểm) Dạng toán thực tế liên quan đến hình học: Chu vi, diện tích tam giác, tứ giác, độ dài cung tròn, chu vi đường tròn, diện tích hình tròn, hình quạt tròn, hình viên phân, hình vành khăn... Diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích các hình khối trong thực tế… Bài 6. (1 điểm) Dạng toán thực tế liên quan đến phương trình, bất phương trình, hệ phương trình bậc nhất hai ẩn. Bài 7. (3 điểm) Bài toán hình học phẳng gồm 3 câu a) Chứng minh 4 điểm thuộc đường tròn, các yếu tố song song, vuông góc, bằng nhau… b) Chứng minh hệ thức, các yếu tố bằng nhau, thẳng hàng, đồng quy… c) Tính toán độ dài, chu vi, diện tích, số đo góc... Nội dung yêu cầu đề thi nằm trong Chương trình GDPT 2018 môn Toán cấp THCS, bao gồm các mạch kiến thức: Hình học và đo lường; số và đại số; Thống kê và xác suất. Nội dung kiểm tra nhằm mục đích đánh giá các năng lực toán học như tư duy và lập luận toán học, giải quyết vấn đề toán học, mô hình hóa toán học. Môn tiếng Anh Cấu trúc đề thi có 4 phần gồm 40 câu Phần 1 (1 điểm): Ngữ âm, từ câu 1 đến câu 4 Phần 2 (3 điểm): Từ vựng, ngữ pháp, giao tiếp, từ câu 5 đến câu 16 Phần 3 (4 điểm): Viết dạng đúng của từ, từ câu 29 đến câu 34; Viết cụm từ phù hợp theo thông tin cho sẵn, câu 35, 36; Viết câu, từ câu 37 đến câu 40. Phần 4 (3 điểm): Đọc hiểu: Đọc và điền từ, từ câu 17 đến câu 22; Đọc hiểu trả lời câu hỏi, từ câu 23 đến câu 28. Lưu ý có 2 câu hỏi mới về viết cụm từ phù hợp theo thông tin cho sẵn. Câu hỏi này kiểm tra khả năng đọc chú thích trong tự điển để tìm kiếm thông tin ngôn ngữ và vận dụng kiến thức.

Theo Văn Hiền/Nhà báo và Công luận