Phẫu thuật nội soi u não qua cung mày, ít xâm lấn

Theo PGS.TS.BS Đồng Văn Hệ, hiện phương pháp phẫu thuật nội soi cắt u não qua đường mở sọ cung mày sẽ ứng dụng điều trị cho những bệnh nhân bị u ở trước nền sọ, u không quá lớn.

29/03/2025 20:41

Theo VOV2, chỉ một đường mở rạch cung mày nhỏ 2,5cm, bằng phương pháp nội soi, bác sĩ có thể quan sát được hết các tổn thương, cắt triệt để khối u một cách an toàn, bệnh nhân phục hồi nhanh hơn, thời gian nằm viện ít hơn so với các phương pháp trước đây.

PGS.TS.BS Đồng Văn Hệ, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Chủ tịch Hội Phẫu thuật thần kinh Việt Nam và ASEAN cho biết, kỹ thuật này thuộc Đề tài nghiên cứu cấp nhà nước về phẫu thuật thần kinh ít xâm lấn, được Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt, với mục tiêu cải tiến phương pháp điều trị, hạn chế tối đa xâm lấn và rủi ro cho bệnh nhân.

Cách đây hơn 20 năm, phương pháp nội soi bắt đầu phát triển và ứng dụng chủ yếu trong điều trị các bệnh ở ổ bụng, sau đó là lồng ngực, khớp và cuối cùng là não do đặc điểm sinh lý não nhỏ, phức tạp. Kỹ thuật này lần đầu tiên được áp dụng trong phẫu thuật cắt bỏ khối u ở não qua đường mở sọ cung mày.

PGS.TS Đồng Văn Hệ chia sẻ về ca phẫu thuật nội soi qua cung mày cắt bỏ khối u não lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam. Ảnh VOV

Kỹ thuật này khác với phương pháp mổ khối u nền sọ qua kính hiển vi là chỉ một đường rạch nhỏ khoảng 2,5cm ở chân mày, bác sĩ đưa ống nội soi nhỏ, đường kính khoảng 30-40mm vào, qua đó bác sĩ có thể quan sát được toàn bộ phần não trong hộp sọ, đánh giá được kỹ và nét các tổn thương.

Qua đó, có thể phẫu tích, phân biệt xử lý được tổn thương bệnh lý như khối u, một số dị dạng khác và bảo tồn tối đa cấu trúc não như mạch máu, dây thần kinh sọ não, nhu mô não.

'Cách đây 5 năm, tôi bắt đầu thực hiện nội soi vừa dùng kính hiển vi vừa dùng nội soi hỗ trợ, tức là vẫn dùng kính hiển vi là chính. Khi đó thấy rằng có nhiều ưu điểm về ánh sáng giúp chúng tôi đánh giá tốt hơn các thương tổn. Chúng tôi mổ nội soi kết hợp cho 2 trường hợp đều thành công. Sau đó tôi nghĩ rằng nước ngoài họ làm được thì mình chắc chắn làm được, tôi quyết định nội soi toàn bộ thôi, không dùng kính hiển vi đó nữa.

Ưu điểm lớn nhất của đường mổ nội soi trên cung mày là: Ánh sáng rõ, nét và tôi đánh giá được tất cả vùng rộng lớn trong sọ. Chúng tôi có những ống nội soi 0 độ, 30 độ, 45 độ và 70 độ cho phép chúng ta quan sát rất rộng giống như camera 360 độ. Nó giúp bác sĩ kiểm soát được toàn bộ cấu trúc trong hộp sọ bao gồm mạch máu, dây thần kinh, nhu mô não, những tổn thương bệnh lý', PGS.TS.BS Đồng Văn Hệ cho biết.

Trước đó, bà Lê Thị Nga - 64 tuổi ở xã Hưng Lĩnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An được chẩn đoán u màng não ở tầng trước nền sọ với kích thước gần 3cm, gần ngay hốc mắt khiến bà thường xuyên bị đau đầu, mắt nhìn kém, đi lại khó khăn. Gia đình rất lo lắng bởi bà tuổi cao, sức yếu. Sau khi PGS.TS.BS Đồng Văn Hệ thăm khám, bà Nga được chỉ định là người đầu tiên thực hiện phương pháp phẫu thuật nội soi cắt u não qua đường mở sọ cung mày vào tháng 2 vừa qua. Ca phẫu thuật thành công, bà Nga được ra viện sau đó 6 ngày, sức khỏe hồi phục nhanh, hiện nay bà có thể đi lại, sinh hoạt bình thường khiến cả gia đình vui mừng khôn xiết.

'Tôi bị trong năm, không đi được, thỉnh thoảng đau đầu, huyết áp lên mà trước đó huyết áp của tôi bình thường. Sau khi được PGS.TS Đồng Văn Hệ phẫu thuật, những triệu chứng đó không còn nữa, sức khỏe bình thường. Cảm ơn bác sĩ Hệ nhiều!', bà Lê Thị Nga nói.

Theo PGS.TS.BS Đồng Văn Hệ, hiện phương pháp phẫu thuật nội soi cắt u não qua đường mở sọ cung mày sẽ ứng dụng điều trị cho những bệnh nhân bị u ở trước nền sọ, u không quá lớn. Trong tương lai sẽ phẫu thuật cho trường hợp u lớn hơn. Mục đích là giảm tỷ lệ tử vong, để lại ít di chứng nhất có thể, giảm chi phí điều trị và nằm viện cho bệnh nhân. Hiện, trên thế giới có rất ít nước thực hiện được phương pháp này.

Theo Bệnh viện Việt Đức, u não điều trị bằng nhiều phương pháp, phụ thuộc loại tế bào u, kích thước, giai đoạn, thể trạng, tuổi… của người bệnh.

Điều trị u não cần phối hợp đa chuyên khoa: Ngoại thần kinh, nội khoa thần kinh, ung bướu (hóa trị, xạ trị) và các chuyên khoa liên quan.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị căn bản nhất. Phẫu thuật giúp loại bỏ khối u, giải phóng sự chèn ép, cấp cứu một số biến chứng của u não (não úng thủy, tăng áp lực nội sọ). Phẫu thuật lấy tổ chức u để chẩn đoán loại tế bào, xác định đột biến gen, đặc điểm miễn dịch của khối u, chẩn đoán giai đoạn của bệnh cung cấp thông tin chẩn đoán xác định để tiến hành điều trị.

Xạ trị là phương pháp điều trị phổ biến u não. Xạ trị là phương pháp sử dụng nguồn tia bức xạ để tiêu diệt tế bào u não, làm tiêu khối u hoặc kiểm soát khối u chậm phát triển, phòng tái phát.

Có nhiều phương pháp xạ trị: Xạ trị bằng máy gia tốc tuyến tính: Xạ trị 3D CRT, xạ trị điều biến liều (IMRT), xạ trị dưới hướng dẫn của hình ảnh (IGRT); Xạ phẫu: Gamma knife, Cyber knife.

Hóa trị là phương pháp điều trị sử dụng các thuốc có đặc tính gây độc tế bào u, chống tế bào u nhân lên hoặc làm chết trực tiếp tế bào u, làm xơ các mạch máu nuôi u.

Không phải loại u não nào cũng đáp ứng với hóa chất. Hóa chất có thể điều trị phối hợp đồng thời xạ trị hoặc trước xạ trị hoặc sau xạ trị. Chỉ định hóa trị tùy thuộc loại tế bào u não; Điều trị u não bằng thuốc điều trị và điều trị miễn dịch.