Bảo vệ sức khỏe hô hấp thời điểm giao mùa

Thời tiết giao mùa, độ ẩm tăng cao đang khiến các bệnh lý hô hấp bùng phát mạnh tại Thành phố Hồ Chí Minh, người lớn tuổi đến trẻ nhỏ, nhiều trường hợp phải nhập viện trong tình trạng bệnh nặng do chủ quan, tự điều trị tại nhà, điều này cho thấy sự cần thiết phải chăm sóc, bảo vệ sức khỏe hô hấp đúng cách.

19/10/2025 22:19

Chủ quan với triệu chứng hô hấp thông thường

Sau ba ngày chủ quan mua thuốc tự uống để điều trị cảm cúm, ông L. (49 tuổi) ngụ tại phường Cầu Kiệu được người nhà đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định trong tình trạng viêm phổi cấp, khó thở nặng. Sau khi được điều trị khỏi nguy hiểm, ông L. chia sẻ: 'Cứ tưởng bị triệu chứng ho, sốt nhẹ nhưng không ngờ bệnh trở nặng nhanh như vậy, giờ mới thấy nguy hiểm, không thể xem thường được'.

Tương tự, bà M. (70 tuổi) ở phường Bình Thạnh cũng nhập viện điều trị khi bị viêm phổi nặng, tổn thương cả hai phổi. Tất cả cũng xuất phát từ việc bà tự ý uống thuốc khi có biểu hiện cảm.

Những câu chuyện này đang diễn ra tại nhiều bệnh viện ở Thành phố Hồ Chí Minh khi số ca bệnh về hô hấp đang tăng khoảng 20% so với các tháng trước.

Theo bác sĩ Hồ Quốc Khải, Phó Trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, những bệnh thường gặp trong giai đoạn này là viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, cảm cúm,… và nhiều đợt cấp của bệnh mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản.

Ông cho biết: 'Nguyên nhân chủ yếu là do thời tiết giao mùa, độ ẩm cao, điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển, lây lan nhanh trong môi trường kín hoặc ô nhiễm. Đối tượng trẻ em, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền dễ bị tổn thương nhất'.

Số liệu giám sát bệnh truyền nhiễm năm 2024 tại Thành phố ghi nhận trung bình từ 16.000 đến 18.000 ca viêm đường hô hấp mỗi tháng. Con số này có xu hướng tăng cao trong quý cuối năm, tức vào thời điểm giao mùa khi nhiệt độ, độ ẩm thường thay đổi đột ngột.

Bác sĩ Phan Vĩnh Thọ, Trưởng Khoa nhiễm D, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới chia sẻ, viêm đường hô hấp là nhóm bệnh phổ biến vì hầu như ai cũng từng mắc. Tuy nhiên, mức độ có thể từ nhẹ đến nặng. 'Người bệnh thường có biểu hiện sốt, sổ mũi, đau họng nhưng trường hợp nặng, có thể khó thở, tím tái, thậm chí phải hồi sức tích cực'.

Bệnh về hô hấp thường bùng phát mạnh từ tháng 10 đến tháng 12 khi thời tiết bắt đầu lạnh, độ ẩm cao và cơ thể chưa kịp thích nghi. Kết quả khảo sát của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới cho thấy, trong các ca viêm đường hô hấp, virus chiếm tỷ lệ cao nhất, đặc biệt là rhinovirus, virus hợp bào hô hấp (RSV) và virus cúm.

Đặc biệt đối với trẻ em dưới hai tuổi, virus hợp bào hô hấp là tác nhân nguy hiểm nhất, còn đối với người lớn thì vi khuẩn phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây biến chứng nặng.

Trong khi đó tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, trung bình mỗi ngày có từ 1.500-2.000 bệnh nhi đến khám ngoại trú, trong đó hơn 50% mắc bệnh hô hấp. Bác sĩ Nguyễn Cát Phương Vũ, Khoa Hô hấp cho biết, thời điểm giao mùa số ca nhập viện tăng cao, nhiều khi phải kê thêm giường bệnh ra hành lang.

Phụ huynh cần chú ý những dấu hiệu cảnh báo sớm về viêm đường hô hấp ở trẻ em như sốt cao kéo dài, thở nhanh, thở rút lõm ngực, trẻ bỏ bú, thường xuyên li bì hoặc tím tái. Đây là những dấu hiệu nguy hiểm cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm.

Chủ động các biện pháp phòng bệnh

Theo các chuyên gia y tế, dù chưa xuất hiện chủng virus đột biến mới nhưng không thể lơ là. Ngành y tế sẽ có cảnh báo nguy cơ dịch bùng phát nếu virus cúm biến đổi gen hoặc kháng nguyên.

Bệnh viêm đường hô hấp thường lây qua ba đường chính là giọt bắn nước bọt, tiếp xúc gián tiếp và không khí trong không gian kín. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên đeo khẩu trang nơi công cộng, rửa tay thường xuyên và che miệng khi ho, ngoài ra phải giữ nhà cửa thông thoáng tránh ô nhiễm.

Bác sĩ Khải nhấn mạnh: 'Người có bệnh nền, trẻ nhỏ và người cao tuổi nên tiêm ngừa cúm, phế cấu, sởi, ho gà và virus hợp bào hô hấp theo khuyến cáo. Khi có triệu chứng ho, sốt, khó thở, cần đi khám sớm, đặc biệt không được tự mua thuốc hay dùng kháng sinh bừa bãi'.

Đối với trẻ em, bác sĩ Vũ lưu ý: 'Nhiều phụ huynh nghĩ trẻ ho nhiều thì cho uống thuốc ho mạnh nhưng vô tình che giấu triệu chứng khiến bệnh nặng thêm. Phụ huynh cần vệ sinh mũi họng đúng cách, cho trẻ uống nhiều nước, ăn đủ chất và tiêm chủng đầy đủ là biện pháp phòng bệnh tốt nhất'.

Tình trạng gia tăng các ca bệnh viêm đường hô hấp đang đặt ra yêu cầu về nâng cao nhận thức cộng đồng và trách nhiệm của hệ thống y tế. Các bệnh viện tại Thành phố Hồ Chí Minh đang phối hợp chặt chẽ với Trung tâm kiểm soát bệnh tật thực hiện công tác giám sát, xét nghiệm, truy tìm tác nhân gây bệnh để sớm đưa ra dự báo cũng như những biện pháp kiểm soát hiệu quả nguy cơ dịch.

Ở góc độ cộng đồng, mỗi người dân đều có thể góp phần bảo vệ sức khỏe bản thân bằng những hành động nhỏ như đeo khẩu trang, giữ môi trường sống sạch, không hút thuốc, thực hiện tiêm chủng đầy đủ và đăng ký khám bệnh sớm khi phát hiện sức khỏe có dấu hiệu bất thường.

TIN LIÊN QUAN