12 giờ vi phẫu cứu bàn tay bị dập nát, 4 ngón gần đứt rời

Chỉ một phút bất cẩn khi vận hành máy dập tôn công nghiệp, anh N.V.H. (25 tuổi, Hà Nội) suýt mất vĩnh viễn chức năng bàn tay.

18/12/2025 15:54

Lưỡi dập thủy lực rộng hơn 1 cm bất ngờ rơi xuống, nghiền nát cùng lúc bốn ngón tay, khiến các ngón gần như đứt rời, chỉ còn dính lại bằng một lớp da rất mỏng.

Bệnh nhân được đưa vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng đặc biệt nguy kịch: Các ngón tay trắng bệch, lạnh, xẹp, hoàn toàn mất tưới máu.

Trước nguy cơ hoại tử chi thể, ê-kíp Khoa Tạo hình - Vi phẫu của bệnh viện, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của TS.BS Dương Mạnh Chiến, lập tức kích hoạt quy trình cấp cứu vi phẫu khẩn cấp.

Toàn bộ hệ thống xương, gân, mạch máu và thần kinh ở đoạn tổn thương đều bị phá hủy nghiêm trọng. Ảnh: BVCC

Theo các bác sĩ, đây là dạng chấn thương dập nát nặng, mức độ phức tạp cao hơn rất nhiều so với các ca đứt rời do vật sắc. Toàn bộ hệ thống xương, gân, mạch máu và thần kinh ở đoạn tổn thương đều bị phá hủy nghiêm trọng.

Trong những trường hợp này, 'thời gian vàng' chỉ kéo dài từ 6 đến 12 giờ; nếu chậm trễ, khả năng cứu sống các ngón tay gần như không còn.

Bệnh nhân được chuyển thẳng vào phòng mổ ngay khi tiếp nhận, chạy đua với từng phút để giành lại sự sống cho bàn tay.

Ca phẫu thuật kéo dài liên tục suốt 12 giờ, từ 18 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau. Dưới kính hiển vi, ê-kíp phải tỉ mỉ cắt bỏ toàn bộ mô dập nát, làm ngắn xương để tạo mặt cắt lành, đồng thời tìm kiếm và phục hồi những đoạn mạch máu còn khả năng tái thông.

Ở một ngón tay, đoạn mạch bị dập quá dài, buộc các bác sĩ phải lấy một đoạn mạch ở vùng chân để ghép bù. Các mạch máu được nối chỉ dày vài trăm micromet, đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối. Mỗi ngón tay phải được phục hồi đồng bộ động mạch, tĩnh mạch, gân và thần kinh.

Ca phẫu thuật kéo dài suốt 12 giờ, từ 18 giờ tối tới 6 giờ sáng hôm sau. Ảnh: BVCC

Ê-kíp ưu tiên nối trước những ngón có vai trò quan trọng trong chức năng bàn tay nhằm rút ngắn thời gian thiếu máu, tối ưu hóa khả năng sống của từng ngón. Đó là 12 giờ căng thẳng liên tục, đòi hỏi sự tập trung, kiên trì và phối hợp chính xác đến từng chi tiết.

Sau phẫu thuật, cả 4 ngón tay đều hồng ấm, tưới máu tốt, có tín hiệu sống rõ ràng. Bệnh nhân tỉnh táo, tinh thần ổn định. Theo đánh giá ban đầu, nếu tiếp tục được theo dõi và tập phục hồi chức năng đúng phác đồ, khả năng phục hồi chức năng bàn tay là khả quan.

TS.BS Dương Mạnh Chiến cho biết, đây là một trong những ca chấn thương dập nát chi thể nặng và hiếm gặp, đồng thời là lời cảnh báo rõ ràng về nguy cơ tai nạn lao động khi làm việc với máy móc công nghiệp.

'Chỉ một sơ suất nhỏ hoặc trục trặc kỹ thuật cũng có thể dẫn đến hậu quả mất chi thể vĩnh viễn', bác sĩ Chiến cho biết thêm.

Nhờ can thiệp kịp thời và kỹ thuật vi phẫu chuẩn xác, đến hiện tại cả bốn ngón tay đều hồng ấm, tưới máu tốt, có tín hiệu sống rõ ràng. Video: BVCC

Theo BS Chiến, trong trường hợp gặp chấn thương đứt rời chi thể, việc xử trí ban đầu đúng cách có ý nghĩa quyết định. Người bị nạn cần được băng ép nhẹ để cầm máu, không garo thít chặt trừ khi chảy máu ồ ạt đe dọa tính mạng.

Phần chi thể đứt rời cần được bọc trong gạc sạch, làm ẩm bằng nước muối sinh lý, cho vào túi nylon kín rồi đặt trong nước đá đang tan (khoảng 4°C).

Tuyệt đối không đặt trực tiếp chi thể vào đá lạnh để tránh bỏng lạnh làm tổn thương mô. Quan trọng nhất, nạn nhân cần được đưa đến cơ sở y tế có khả năng vi phẫu càng sớm càng tốt.

Theo Văn Hiền/Nhà báo và Công luận