U nhầy xoang hàm lan rộng gây đau đầu, phá hủy hốc mắt

U nhầy mũi xoang tuy là u lành nhưng phát triển dần làm mòn, tiêu xương của thành xoang gây biến dạng ở mặt, mắt.

19/06/2025 15:20

Ngày 19/6, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á cho biết, bệnh viện vừa phẫu thuật thành công ca u nhầy xoang hàm lan rộng khiến người đàn ông thường xuyên đau đầu, nhức mắt.

Hai tháng nay, anh V.T.C (40 tuổi, Tây Ninh) thường xuyên đau nhức nửa đầu, đau mắt và đau vùng mặt bên phải, cơn đau hay xuất hiện lúc sáng sớm. Nghĩ là đau đầu bình thường nên anh chỉ mua thuốc uống giảm đau. Thế nhưng hết thuốc thì cơn đau tái lặp, ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc của anh. Chính vì thế, anh đã tìm đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á thăm khám.

Tại phòng khám Tai Mũi Họng Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, bệnh nhân được bác sĩ chỉ định chụp CT scan và MRI mũi xoang, kết quả cho thấy có khối u nhầy xuất phát từ xoang hàm, lan rộng đến xoang sàng và lan sát tới sàn sọ gây hủy xương ổ mắt bên phải.

Đây là những biểu hiện của bệnh cảnh u nhầy xoang hàm - xoang sàng, là thủ phạm khiến anh đau nhức mắt, đau đầu âm ỉ trong thời gian dài. Khối u trong xoang hàm và xoang sàng đã phát triển khá lớn nhưng vì bệnh diễn biến âm thầm nên anh C. chủ quan bỏ qua.

Để giải quyết triệt để cũng như ngăn ngừa bệnh tái phát, đồng thời sớm ngăn chặn khối u lan rộng, các bác sĩ Khoa Liên Chuyên Khoa đã quyết định phẫu thuật nội soi lấy u, giải quyết tình trạng u nhầy xâm lấn chèn ép các cơ quan lân cận.

Ca phẫu thuật lấy u nhầy xoang hàm cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Là người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật, ThS.BS.CKI. Đặng Duy Phong - Khoa Liên Chuyên Khoa cho biết: 'Trong quá trình phẫu thuật, qua màn hình nội soi ê-kíp quan sát thấy xương xung quanh ổ mắt của bệnh nhân bị hủy một phần. Chúng tôi cố gắng bóc tách cẩn thận, tỉ mỉ để lấy phần u nhầy mà vẫn đảm bảo bảo tồn các cấu trúc lân cận như bao ổ mắt, sàn sọ.

Sau một giờ nỗ lực, khối u nhầy kích thước 3cm được lấy ra ngoài. Đối với hầu hết các bệnh lý mũi xoang, phẫu thuật nội soi là lựa chọn điều trị tối ưu. Bệnh nhân C. cũng vậy, nhờ được mổ nội soi mũi xoang bên phải nên không để lại đường rạch bên ngoài, không sẹo ngoài, thời gian hồi phục nhanh cũng như rút ngắn thời gian nằm viện của bệnh nhân'.

Sau mổ, bệnh nhân giảm đau nhức mắt, hết nhức đầu và được xuất viện sau 2 ngày hậu phẫu.

Thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh cắt từ video bệnh viện

Loại u gây tiêu hủy xương, biến dạng mặt, mắt

Các bác sĩ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP HCM) cho biết, u nhầy mũi xoang là loại u ít gặp, chủ yếu xảy ra ở người lớn. Tuy là u lành nhưng cứ phát triển dần làm mòn, tiêu xương của thành xoang gây các biến dạng ở mặt, mắt.

U nhầy có thể có phát triển ở xoang hoặc ở hai hay nhiều xoang. Thường gặp nhất là u nhầy xoang trán. Nguyên nhân gây bệnh hiện chưa rõ, các yếu tố được nêu lên là: Tắc lỗ thông mũi - xoang do dị hình hay do viêm; Sang chấn do chấn thương hay sau phẫu thuật xoang; Viêm xoang được điều trị kháng sinh kéo dài và yếu tố cơ địa.

Với đặc tính là u lành nằm trong xoang, có vỏ bọc ngoài khá dai, trong đầy dịch nhầy vô khuẩn, trong như lòng trắng trứng hoặc có màu vàng chanh, dịch nhầy chứa mucin và tế bào mỡ nếu chụp X quang lại bắt quang, sáng lên.

Do đó khi: U nhầy còn nằm trong xoang: thường không có biểu hiện gì. Không có hiện tượng viêm, nhiễm khuẩn. Nhức đầu có thể gặp nhưng không điển hình. Ngạt tắc, chảy nước mũi có thể gặp trong u nhầy xoang hàm hay xoang sàng làm doãng to các xoang và sáng hơn bên đối diện.

U nhầy phát triển lâu năm làm mòn, tiêu xương của thành xoang. Hiện chưa xác định được do áp lực dịch nhầy tăng dần, do bản chất dịch nhầy hay do vỏ bọc làm mòn, tiêu xương.

Phẫu thuật nội soi u nhầy - Ảnh cắt từ video

U nhầy mũi xoang có nhiều loại:

U nhầy xoang sàng - trán: Dấu hiệu sớm: Sưng phồng góc trên trong hốc mắt. Chậm hơn: sưng phồng toàn bộ hay một phần mặt ngoài xoang (thành trong, thành trên hốc mắt) không có hiện tượng viêm nề, không đau, ấn mềm, bập bênh, có thể thấy dấu hiệu bóng bàn hay dấu hiệu mũ miện (khi u thoát ra ngoài thành xoang).

Có các dấu hiệu ở mắt như: nhìn đôi, sụp mi, dễ gây lồi mắt, ít ảnh hưởng đến vận nhãn và thị lực.

U nhầy xương hàm: Dấu hiệu sớm: đầy vùng hố nanh, tiền đình lợi môi. Chậm hơn: sưng phồng ở mắt trước xoang hàm, đầy rãnh mũi - má, hàm ếch có thể bị đẩy phồng xuống dưới.

Xquang: cho thấy xoang có u nhầy bị ăn doãng rộng về mọi phía, sáng hơn bình thường, thành xoang mỏng, đậm nét, có thể thấy chỗ mất xương. Chọc dò: khi u nhầy đã làm mòn, mất thành xương, chọc dò dễ dàng, hút ra chất dịch nhầy trong như lòng trắng trứng hay vàng chanh, không bao giờ có mùi hôi.

U lành nhưng phát triển lâu ăn mòn, mất thành xoang lấn vào các tổ chức kế cận: Vào mắt gây lồi mắt (xuống dưới, ra ngoài); Vào nội sọ: làm bộc lộ, dính vào màng não. U có thể phát triển vào nội sọ gây hội chứng tăng áp lực nội sọ; Xuống hàm ếch làm phồng, sập hàm ếch, có thể làm lung lay các răng hàm trên; Khi u phát triển to gây biến dạng hẳn nửa mặt.

Điều trị: Phẫu thuật lấy bỏ u nhầy. Làm ống dẫn lưu mũi - xoang rộng, tốt để tránh tái phát.

Lưu ý: U nhầy xoang mặt: Lành, không viêm nhiễm. U nhầy xoang sàng, trán: Thường đến chuyên khoa mắt vì các triệu chứng ở mắt là chính (sụp mi, nhìn đôi, lồi mắt…) Chỉ chọc dò khi chuẩn bị phẫu thuật vì sẽ gây nhiễm khuẩn.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống