Nuôi con bằng sữa mẹ phòng ngừa 22.000 ca tử vong do ung thư vú

Nuôi con bằng sữa mẹ giúp phòng ngừa được trên 22.000 tử vong do ung thư vú và 800.000 trường hợp tử vong dưới 5 tuổi nếu cho con bú mẹ đến 24 tháng.

04/08/2025 14:14

Đó là thông tin Cục bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế) đưa ra trong tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ từ ngày 1-7/8/2025.

Theo đó, nuôi con bằng sữa mẹ là giải pháp quan trọng nhất trong phòng ngừa bệnh tật và tử vong phụ nữ và trẻ em. Ước tính hàng năm nuôi con bằng sữa mẹ giúp phòng ngừa được trên 22.000 ca tử vong do ung thư vú và 800.000 trường hợp tử vong dưới 5 tuổi nếu phụ nữ ở các nước tăng cường cho con bú mẹ đến 24 tháng.

Đối với phụ nữ, cho con bú giúp giảm nguy cơ tử vong ung thư vú, ung thư buồng trứng, đái tháo đường, bệnh mạch vành loãng xương, bệnh lý chuyển hóa, viêm khớp dạng thấp và bệnh Alzheimer.

Đối với trẻ em, bú mẹ giúp giảm các bệnh lý nhiễm trùng như viêm phổi, tiêu chảy, giảm nguy cơ đái tháo đường, giảm tỷ lệ thừa cân béo phì, phòng ngừa dậy thì sớm so với trẻ bú sữa công thức. Đặc biệt trẻ được bú sữa mẹ tăng chỉ số thông minh và khi trưởng thành có thu nhập, hiệu quả xã hội cao hơn.

Nuôi con bằng sữa mẹ giúp giảm ung thư vú cho mẹ - Ảnh BVCC

Tuy nhiên, một thực tế đáng buồn là hơn 50% các bà mẹ không thể duy trì việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và trên 80% bà mẹ đã không thể cho con bú sữa mẹ đến 24 tháng tuổi tại Việt Nam. Điều này cho thấy có nhiều nguyên nhân đang cản trở hành trình thiêng liêng nuôi con bằng sữa mẹ này, đòi hỏi sự nhìn nhận và giải quyết từ nhiều phía.

Một trong những rào cản lớn đến từ việc chăm sóc trước và trong khi sinh. Nhiều phòng khám sản khoa trước sinh chưa thực sự chú trọng tư vấn đầy đủ về lợi ích và kỹ thuật nuôi con bằng sữa mẹ, thậm chí chính nhân viên y tế cũng chưa nhận thức hết tầm quan trọng của nó.

Tại nhiều phòng sinh, không có người thân đồng hành, thiếu sự hỗ trợ và động viên của nhân viên y tế làm bà mẹ căng thẳng, đau đớn, tăng tiết các hormone bất lợi có thể ức chế quá trình tiết sữa mẹ. Phòng sinh thiếu thân thiện cùng với hạn chế vận động trong chuyển dạ làm tăng tỷ lệ mổ đẻ không cần thiết và giảm cơ hội tiếp cận sữa mẹ.

Ngay sau sinh, nhiều trẻ không được thực hiện da kề da đầy đủ trong ít nhất 90 phút, không được tạo điều kiện bú mẹ cữ đầu tiên trên ngực mẹ, đặc biệt đối với trẻ mổ đẻ. Việc cách ly mẹ con không cần thiết, thiếu chăm sóc da kề da, cùng với việc lạm dụng sữa công thức trong những ngày đầu đã làm giảm khả năng nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ.

Trong 6 tháng đầu tiên, nhiều bà mẹ lo lắng về việc đi làm lại sau 6 tháng nghỉ thai sản, không có đủ thời gian vắt sữa và cho con bú trực tiếp.

Vì vậy, họ có xu hướng tập cho con bú sữa công thức từ 1-2 tháng trước khi trở lại công sở, làm gián đoạn quá trình bú mẹ tự nhiên.

Đáng tiếc hơn, từ 6 đến 24 tháng, không ít bà mẹ lại lầm tưởng rằng sữa mẹ đã hết chất dinh dưỡng, dẫn đến việc lựa chọn sữa công thức thay thế, bỏ lỡ giai đoạn vàng để tiếp tục cung cấp kháng thể và dinh dưỡng quan trọng cho con.

Hãy cho trẻ bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời - Ảnh Cục Bà mẹ trẻ em cung cấp

Cuối cùng, tác động của các công ty sữa công thức đóng vai trò không nhỏ. Việc quảng cáo sữa công thức từ trước sinh, với những lời lẽ hấp dẫn về 'sữa bà bầu' hay 'lợi ích vượt trội', đã tác động mạnh mẽ đến tâm lý và quyết định của các bà mẹ.

Ngay cả trong các phòng mạch tư nhân, dù không cố ý, nhưng việc tư vấn chưa chuẩn xác có thể vô tình làm bà mẹ chọn lựa cả sữa công thức đồng hành cùng sữa mẹ.

Đáng lo ngại hơn, sự tài trợ của các hãng sữa công thức cho các chuyên gia y tế có thể giúp thương hiệu sữa công thức len lõi vào các cơ sở y tế khiến phụ huynh ngộ nhận chọn lựa làm nguồn dinh dưỡng chính cho con mình trong những năm đầu đời.

Ngành y tế Việt Nam trong những năm qua đã thực hiện nhiều chiến lược quan trọng để đẩy mạnh việc nuôi con bằng sữa mẹ, tuy vậy, nguồn lực y tế còn hạn chế cũng khiến việc can thiệp và hỗ trợ toàn diện cho các bà mẹ chưa thể diễn ra như mong đợi.

Trong khi chờ đợi sự hoàn thiện của hệ thống y tế, mỗi chúng ta hãy giúp thúc đẩy, hỗ trợ, giải quyết các rào cản, nâng cao nhận thức, truyền tải các thông điệp quan trọng về lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ để mỗi trẻ em ra đời không mất đi quyền được ôm ấp trong vòng tay bà mẹ, được bú những giọt sữa mẹ ngọt ngào quý giá trong giờ đầu sau sinh, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài đến sau 24 tháng tuổi.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống