Hỏng gan, thận vì uống thuốc hạ sốt quá liều

Ngộ độc Paracetamol ngày càng phổ biến, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên, nguyên do chủ yếu là lạm dụng thuốc hoặc sử dụng không đúng liều.

15/08/2025 13:50

Vừa qua, khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) đã tiếp nhận và điều trị hàng loạt bệnh nhi có triệu chứng sốt cao, ba mẹ thường chủ quan tự ý dùng thuốc hạ sốt ở nhà sai liều, dẫn đến quá liều thuốc hạ sốt, gây tổn thương chức năng gan.

Các bác sĩ cảnh báo, chỉ dùng thuốc hạ sốt theo đúng liều lượng hướng dẫn hoặc theo chỉ định; Không tự ý tăng liều hay cho trẻ dùng thuốc liên tục khi chưa có chỉ định; Dùng thuốc sai liều có thể gây tổn thương gan, thận và nguy hiểm cho trẻ.

Ảnh BVCC

Các bác sĩ cho biết, ngộ độc Paracetamol ngày càng phổ biến, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Nguyên nhân chủ yếu là lạm dụng thuốc hoặc sử dụng không đúng liều, không nhận thức được nguy cơ khi dùng thuốc hạ sốt, giảm đau tại nhà.

Theo các bác sĩ, Paracetamol tuy là thuốc hạ sốt, giảm đau phổ biến, dễ mua và dễ sử dụng, nhưng không an toàn tuyệt đối. Nhiều người nhầm tưởng thuốc này 'lành tính', có thể dùng tùy ý, thậm chí dùng thuốc của người lớn cho trẻ em đây là sai lầm nguy hiểm. Việc dùng sai liều, dùng kéo dài hoặc tự ý tăng liều có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, dẫn đến suy gan cấp, thậm chí tử vong.

Các chuyên gia cho biết, sốt là tình trạng tăng nhiệt độ của cơ thể trên mức bình thường. Việc dùng thuốc hạ sốt cho trẻ rất quan trọng bởi nếu dùng sai sẽ gây hại.

Khi trẻ bị sốt, cần bổ sung nước và điện giải. Oresol là loại nước bổ sung điện giải tốt nhất cho trẻ nếu trẻ bị sốt kèm theo tiêu chảy hay nôn. Loại nước này khá khó uống với trẻ và nhiều trẻ bị nôn khi uống. Do đó, nên cho trẻ uống ít một và nghỉ 5-10 phút sau mỗi lần uống.

Cần pha cả gói với số lượng nước theo đúng tỷ lệ hướng dẫn trên gói thuốc. Không pha 1/2 hay 1/3 gói vì khi chia thuốc không chính xác sẽ làm thay đổi nồng độ các chất điện giải trong dung dịch, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc như: Trẻ bị co giật, rối loạn tri giác do nồng độ đậm đặc hoặc thuốc không có tác dụng do pha loãng…

Ngoài ra, nếu trẻ khó khăn trong hợp tác uống oresol, bố mẹ có thể thay thế bằng các chế phẩm khác như nước lọc, nước trái cây hoặc sữa.

Trẻ nhập viện nguy kịch - Ảnh BVCC

Nếu trẻ sốt từ 38,5 độ C trở lên (hoặc từ 38 độ C ở các trẻ có tiền sử sốt cao co giật) cần cho trẻ dùng thuốc hạ sốt.

Paracetamol: Là loại thuốc được khuyến cáo dùng khi chưa loại trừ được trẻ có sốt xuất huyết hay không. Paracetamol còn được gọi là acetaminophen. Đây là một thuốc giảm đau và hạ sốt khá an toàn. An toàn nhất là sử dụng paracetamol dưới dạng đơn chất, với liều từ 10-15mg/kg đối với trẻ em, uống cách 4-6 giờ.

Ibuprofen: Chỉ được dùng nếu trẻ không bị sốt xuất huyết. Liều 10 mg/kg cân nặng, uống cách 4-6h nếu trẻ còn sốt. Riêng loại thuốc này chỉ dùng khi có sự đồng ý và hướng dẫn của bác sĩ.

Miếng dán hạ sốt: Miếng dán hạ sốt không có tác dụng hạ sốt mà chỉ có tác dụng làm cảm giác mát, dễ chịu tại vị trí dán.

Chườm ấm: Khi trẻ bị sốt nên kết hợp chườm ấm để hạ sốt cho trẻ. Chườm ấm sẽ khiến lỗ chân lông trên cơ thể giãn nở, giãn các mạch máu ngoại vi, tăng khả năng tản nhiệt, từ đó hạ sốt.

Khi trẻ sốt từ 24 đến 48 giờ không hạ, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế. Tại đây, nhân viên y tế sẽ khám tìm nguyên nhân và hướng điều trị, hạ sốt phù hợp.

Paracetamol là loại thuốc hạ sốt, giảm đau được bán trên thị trường rất nhiều, rất dễ mua. Dù có nhiều tên gọi khác nhau, thành phần thuốc đều chứa paracetamol. Phụ huynh không nên nóng vội mà cho trẻ dùng liên tục, tự ý tăng liều thuốc, nguy cơ dẫn đến ngộ độc, suy gan.

Mỗi gia đình cũng cần quản lý thuốc tại nhà một cách cẩn thận, nhất là những loại có thể gây nguy hiểm nếu dùng sai liều như Paracetamol. Thuốc nên được cất giữ ở nơi an toàn, ngoài tầm với của trẻ nhỏ.

Tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Bên cạnh đó, phụ huynh nên trang bị kiến thức cơ bản về cách sử dụng thuốc và hướng dẫn trẻ nhận biết các loại thuốc, hóa chất nguy hiểm để tránh tiếp xúc và sử dụng nhầm.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống