Nhiễm toan ceton trên nền đái tháo đường, di chứng tai biến mạch máu não

Tăng huyết áp và đái tháo đường là hai bệnh lý có mối liên hệ mật thiết với nhau, thường xảy ra đồng thời, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm.

18/08/2025 12:34

Vừa qua, khoa Cấp cứu – Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiếp nhận bệnh nhân Hoàng Văn N, giới tính nam, 51 tuổi, trú tại Khương Trung, Hà Nội, nhập viện trong tình trạng tăng đường huyết và ceton niệu dương tính.

Khai thác tiền sử cho thấy, bệnh nhân N. bị tăng huyết áp, xuất huyết não cách đây 10 năm và để lại di chứng yếu nửa người phải và rối loạn ngôn ngữ. Bệnh nhân đang điều trị nhưng không tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ dùng thuốc một năm sau đó tự ý ngừng thuốc.

Thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Trước đây, bệnh nhân có thói quen hút thuốc lá và uống rượu mỗi ngày (trung bình 1 bao thuốc và 200ml rượu/ngày) liên tục trong 20 năm. Bệnh nhân chỉ bỏ hoàn toàn thói quen sinh hoạt không lành mạnh này sau khi đột quỵ xảy ra.

Khoảng một tuần trước nhập viện, bệnh nhân thấy người mệt mỏi và bắt đầu xuất hiện triệu chứng khát nước, uống nhiều, tiểu nhiều.

Ngày 04/08, bệnh nhân được gia đình đưa vào một bệnh viện lớn tại Hà Nội khi có dấu hiệu mệt mỏi nhiều hơn, đau nhức bụng, khó thở kèm theo buồn nôn và nôn nhiều lần.

Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán: Nhiễm toan ceton do Đái tháo đường- Tăng huyết áp – Xuất huyết não di chứng yếu 1/2 người phải, được bù dịch và dùng insulin trước khi chuyển đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương.

Tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được nhưng nói khó. Huyết áp 120/70 mmHg, mạch 80 lần/phút. Bệnh nhân yếu nửa người phải cơ lực 3/5, giảm phản xạ gân xương, đường huyết đo được là 20,4 mmol/L, HbA1C: 11,3 %, ure: 18,2 mmol/ ; cre: 133 µmol/l .

ThS.BS Bùi Mạnh Tiến – Khoa Cấp cứu cho biết: 'Các kết quả xét nghiệm máu cho thấy đường huyết bệnh nhân đã tăng từ rất lâu trước đó mà không được phát hiện và đang có dấu hiệu tổn thương chức năng thận.

Cận lâm sàng ghi nhận điện tim bình thường, X-quang ngực và siêu âm ổ bụng không có bất thường, chức năng tim bảo tồn với EF 63%. Ngoài ra bệnh nhân đã được làm xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán phân loại Đái tháo đường'.

Người bệnh được chẩn đoán xác định: Nhiễm toan ceton – Đái tháo đường typ 2 - Tăng huyết áp, rối loạn lipid máu và di chứng đột quỵ xuất huyết não cũ.

Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, bệnh nhân được điều trị tích cực bằng bù dịch, cân bằng điện giải, tiêm insulin, kiểm soát huyết áp và thuốc hạ mỡ máu.

Hiện tại, bệnh nhân N. tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không sốt, không đau đầu, không khó thở, huyết động ổn định, chức năng thận đã phục hồi và về bình thường. Sức cơ nửa người phải cải thiện dần, bệnh nhân đang được theo dõi và điều trị tiếp tục tại khoa.

Bác sĩ khuyến cáo, tăng huyết áp và bệnh đái tháo đường là hai bệnh lý có mối liên hệ mật thiết với nhau, thường xảy ra đồng thời và có thể làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm.

Để ngăn ngừa lâu dài các biến chứng, người bệnh nhất thiết phải kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết ổn định bằng cách áp dụng lối sống khoa học và tuân thủ thuốc điều trị của bác sĩ.

'Người trưởng thành cần thường xuyên đo kiểm tra đường huyết, huyết áp đúng cách để phát hiện sớm bệnh. Không tự ý dừng thuốc, thay đổi thuốc, tăng hoặc giảm liều.

Đối với người bệnh phải có chế độ ăn hợp lý: Cần hạn chế uống rượu, bia, ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào, tăng cường tập thể dục… khi thấy có các dấu hiệu bất thường phải tới ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Trường hợp này một lần nữa cho thấy vai trò quan trọng của việc theo dõi sát sao và xử trí kịp thời trong các biến chứng cấp tính của đái tháo đường', các bác sĩ khuyến cáo.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống